معرفي سيستم هاي مديريت محتوا

سيستم مديريت محتوا در بسياري از پردازش ها در سراسر جهان استفاده مي شود. انواع متفاوتي از سيستمهاي مديريت محتوا وجود دارد. براي جلوگيري از ابهام درباره واژه سيستم هاي مديريت محتوا بايد تعريفي مناسب از سيستم ها داشته باشيم. سيستم مديريت محتوا چيست؟ هر پردازه يا سيستمي كه به شخص يا سازمان اجازه مي دهد تا محتوا را مديريت كند، اين سيستم ها مي توانند به صورت آنلاين يا آفلاين، متن باز (Open Source) و يا خصوصي (proprietary) باشند.

اين سيستمها مي توانند تنها بر اداره يك نوع محتوا يا يك محدوده عظيم و متفاوتي از محتوا تمركز كنند. بسياري از سيستم هاي مديريت محتوا اختصاصي هستند و سيستم هاي مديريت محتواي شركتي (خصوصي) قدرتمندي وجود دارند كه براي ساخت وب سايت هاي سازمان هاي بزرگ طراحي شده اند اما تمركز ما بيشتر بر روي سيستم هاي مديريت محتواي متن بازي (Open Source) است كه به صورت عمده به مديريت كردن وب سايت و محتواي آن دارند. در بعضي موارد به جاي واژه سيستم مديريت محتوا از واژه سيستم مديريت محتواي وب استفاده مي شود.

سيستم مديريت محتوا چيست؟

اگر بخواهيم كه تعريف دقيق تري از سيستم هاي مديريت محتوا داشته باشيم بايد بگوييم كه سيستم مديريت محتوا يك نرم افزار سمت سروري است كه براي ايجاد و نگهداشت راحت تر يك وب سايت طراحي شده. اين سيستم ها توانايي مديريت آنلاين محتواي وب سايت، توليد صفحات وب، اجازه دادن به كاربر جهت آپلود و تغيير دادن محتواي صفحه وب سايت بدون نياز به مهارت هاي فني را دارند.

براي نشان دادن اين تعريف بايد به بررسي قابليت هاي اساسي بيشتر سيستم هاي مديريت محتوا بپردازيم. در ابتدا به محتوا مي پردازيم، محتوا به صورت نمونه در يك نوع از پايگاه دادهها ذخيره مي شود كه اين عمل به شما اجازه مي دهد تا توانايي استفاده دوباره و تغييرو انتشار آن محتوا را داشته باشيد. هر سيستم مديريت محتوا يك بخش مديريت دارد كه به شما اجازه مي دهد تا محتواي خود را آپلود كنيد و يا در صورت نياز محتواي خود را تغيير دهيد اين بخش در بيشتر سيستم هاي مديريت محتوا از طريق مرورگرها قابل دسترسي است اين به اين معناست كه به جاي نصب نرم افزار هاي مختلف شما مي توانيد در هر جايي كه به ايترنت دسترسي داريد بر روي وب سايت خود كار كنيد.

اين كه سيستم هاي مديريت محتوا مي توانند محتوا را در يك پايگاه داده ذخيره كنند زياد قابل قبول و مورد استفاده نيست در واقع سيستم هاي مديريت محتوا توانايي انجام كاري را دارند كه مي تواند محتوا را قابل استفاده و معتبر سازد. هر سيستم مديريت محتوايي داراي فريم ورك ها يا يك چارچوب داخلي براي توليد وب سايت پيرامون محتواي شما مي باشد اين عمل يعني توليد صفحات وب با اضافه كردن محتوا به يك سري از قالب ها بر اساس نياز هاي اساسي وب سايت انجام مي گيرد.

بسياري از سيستم هاي مديريت محتوا قالب هاي از پيش آماده شده دارند كه شما مي توانيد از آن ها استفاده بكنيد و يا اينكه اگر شما يك طراح هستيد مي توانيد يك قالب طراحي بكنيد. اين سيستم هاي مديريت محتوا توانايي بكار بردن و ايجاد بخش ناوبري سايت () را دارند كه اين كاربرد بسيار مهم مي باشد. همانطور كه تصور مي كنيد با استفاده از اين سيستم ها پيشرفت بسيار زيادي در كار حاصل مي گردد، سازماندهي محتوا، ساخت پايگاه داده و مديريت محتوا همه و همه به صورت اتوماتيك انجام مي شوند.

مزيت هاي استفاده از سيستم هاي مديريت محتوا:

•  بالا بردن سرعت توسعه وب سايت
• اجازه اضافه كردن قابليت هاي پيشرفته به وب سايت (افزونه ها و ماژول)
• توانايي ايجاد و به روز رساني وب سايت توسط افراد غير فني و ناآشنا با زبان هاي برنامه نويسي تحت وب

تاريخچه سيستم هاي مديريت محتوا

داشتن اطلاعاتي در مورد پيشينه و انگيزه ايجاد چنين سيستم هايي بسيار مفيد است. منشا اين سيستم هاي مبتني بر وب مي تواند سيستم هاي مديريت فروش چاپي باشد.

در زمان هاي گذشته (در دهه نود ميلادي) به علت افزايش تقاضاها براي ايجاد وب سايت به دلايل مختلف و نبود اطلاعات كافي در مورد زبان هاي برنامه نويسي تحت وب و ابزار كافي جهت مديريت آنلاين محتوا نياز به سيستمي كه توانايي مديريت محتوا را داشته باشد بسيار زياد گرديده بود به همين دليل سيستم هاي مديريت محتوا پا به عرصه گذاشتند و با استقبال خوبي روبه رو شدند و همانطور كه مي دانيد امروزه اينترنت به طور باور نكردني اي رو به پيشرفت است از ايجاد سايت هاي ايستا گرفته تا توليد و توسعه وب سايت هاي پويا و بسيار پيچيده كه از پايگاه داده هاي بسيار عظيمي استفاده مي كنند.

انواع سيستم هاي مديريت محتوا

با وجود سيستم هاي مديريت محتواي متفاوت و بسيار زياد انتخاب كردن يكي از آنها سخت است. طبقه بندي سيستم هاي مديريت محتوا بدين صورت است:

• پرتال: پرتال ها به شما اجازه كنترل معماري وب سايت و انتشار محتوا را مي دهند و داراي بخش مديريت مي باشند. بيشتر پرتال ها قابل توسعه مي باشند و يا افزونه هاي دارند كه مي تواند قابليت هاي آنان را افزايش دهد.
• وبلاگ: در واقع بيشتر پلتفرمم هاي وبلاگ ها سطح تكامل يافته سيستم هاي مديريت محتواي بسيار پيچيده مي باشند. تمركز بيشتر اين وبلاگ ها بر انتشار و تغيير محتوا و مقالات اوليه و متن ها مي باشد.
• آموزش الكترونيك: تمركز بيشتر اين نوع از سيستم هاي مديريت محتوا بر دنياي آموزش الكترونيك مي باشد. بيشتر اين سيستم ها قابليت هايي براي ايجاد برنامه درسي و برگزاري امتحان آنلاين را دارا مي باشند. پشتيباني از انواع متفاوت سند ها مثل پي دي اف و سند هاي ورد و عكس و ويدئو يكي ديگر از ويژگي هاي اين نوع از سيستم هاي مديريت محتوا مي باشد.
•  تجارت الكترونيك: بيشتر سيستم هاي مديريت محتواي تجارت الكترونيك بر برنامه ها و اپليكيشن ها تمركز كرده اند. اين نوع از سيستم ها داراي ويژگي هايي همچون سبد خريد، مديريت محصول، صدور صورتحساب و امنيت كه در اين سيستم بسيار مهم مي باشد را دارا مي باشند.
• ويكي ها: سيستم هاي مديريت محتواي ويكي بسيار خاص مي باشند. اين سيستم ها داراي ويژگي هايي هستند كه به شما اجازه ايجاد و مديريت مشترك ويكي ها را مي دهد. ويكي ها مي توانند تنها و يا به صورت پيوسته با ديگر ابزار هاي وب سايت استفاده شوند.
•  رسانه هاي اجتماعي: اين نوع از سيستم هاي مديريت محتوا قابليت هايي همچون ساخت جوامع آنلاين، كنترل پروفايل كاربر و ايجاد پيام و آپلود متن را دارا مي باشند.

(شايد نام اين انواع سيستم هاي مديريت محتوا تا حالا به گوشتون نخورده باشه و بگيد كه با وردپرس ميشه يه وبلاگ طراحي كرد و با جوملا يا دروپال ميشه يه وب سايت تجارت الكترونيك راه انداخت اما همه اين سيستم هاي مديريت محتوا (جوملا، وردپرس، جوملا) داراي ويژگي ها يا افزونه هايي مي باشند كه اين همه ي اين انواع رو تو خودشون دارن)

توانايي هاي اساسي سيستم هاي مديريت محتوا

يكي از بهترين راهكارها براي فهميدن اينكه سيستم هاي مديريت محتوا چگونه عمل مي كنند پرداختن به توانايي اين سيستم هاست. فايده اين كار اين است كه  شما نحوه استفاده از آن را فرا مي گيريد. ابتدا با گردش كار يا چرخه استفاده از آن ها آشنا ميشويم.

كساني كه محتوا را ايجاد مي كنند و آن را انتشار مي دهند به صورت مشتري به سيستم هاي مديريت محتوا دسترسي دارند كه معمولا مبتني بر مرورگر مي باشد. اين محتوا در پايگاه داده رابطه اي ذخيره مي شود و طبقه بندي متاديتا ها به سيستم هاي مديريت محتوا كمك مي كند تا محتواي صفحه را بفهمد.

و سپس اين محتوا به صفحه وب سايت منتقل مي شود همانطور كه پيشتر گفته شد اكثر اين سيستم ها از قالب هاي از پيش تهيه شده استفاده مي كنند كه اين قالب ها خود داراي ماژول هاي مختلفي مي باشند. قسمت ناوبري سايت به طور دايناميك ساخته مي شود. بيايد يك نگاه دقيق تري به اين توانايي در اين سيستم ها بيندازيم تا تفاوتي كه بين آنها است بيشتر آشكار شود

ويژگي هايي همچون:

1.  نمايندگي: توانايي ايجاد چندين گروه و دادن مزيت هايي به هر كدام از آن ها، مانند گروه نويسنده ها، اعضايي كه مي توانند پست ها يا پيام هايي را ايجاد كنند، مانند گروه ويرايشگرها، گروه منتشر كنندگان محتوا و در نهايت بخش مديريت كه توانايي هر كاري را دارد از جمله امنيت سايت و… . تقريبا بيشتر سيستم هاي مديريت محتوا شما را در ايجاد اين نمايندگي ها محدود مي كنند پس بسيار مهم مي باشد كه سيستم مديريت محتوايي را انتخاب كنيد كه مناسب با سازمان يا مشتري شما باشد.
2.  ويرايشگر متن: بيشتر اين ويرايشگر ها شبيه واژه پرادزها هستند كه به شما اجازه مي دهند كه متن را فرمت كنيد. سيستم هاي مديريت محتوايي وجود دارند كه به شما اجازه مي دهند كه به صورت درون خطي و مستقيم درون صفحه وب سايت متن را ويرايش كنيد كه اين ويژگي براي افراد غير حرفه اي كه نياز دارند به طور خيلي سريع متن را تغيير دهند مناسب مي باشد.
3. سازماندهي محتوا: بيشتر سيستم هاي مديريت محتوا يك ساختار نخستين در مورد بخش هاي قسمت و گروه دارند كه قسمت به عنوان صفحه وب سايت و گروه به عنوان يك تگ شناخته شده كه به محتواي داخل صفحه راهنمايي مي كند مي باشد. بسياري از سيستم هاي مديريت محتوا به شما اين اجازه را مي دهند كه به صورت سلسله مراتبي گروه را انتخاب كنيد اما بعضي از اين سيستم ها شما را در انتخاب گروه محدود مي كنند.
4. قالب: اساسا قالب ها ساختار اچ تي ام ال دارند و با سي اس اس كه براي نمايش بهتر صفحه مي باشد همراه مي باشند.
5.  ماژول: يكي ديگر از توانايي هاي سيستم هاي مديريت محتوا اضافه كردن ماژول به صفحه وب مي باشد. مبحث ماژول ها بسيار گسترده مي باشد اما وقتي صحبت از ماژول ها يا افزونه ها يا پلاگين ها مي شود مقصود افزايش قابليت هاي صفحه وب مي باشد. ماژول هاي مانند تقويم، گوگل مپ و بسياري ديگر از افزونه هاي مختلف موجود بر روي وب سايت ها. قدرت، توانايي و قابليت اين ماژول ها بين سيستم هاي مديريت محتوا متفاوت مي باشد و اغلب به جامعه توسعه دهنده آن سيستم مديريت محتوا ربط دارد.
6.  ناوبري: خصوصي سازي اين بخش كه شامل نمايش متفاوت و قابليت هاي آن مي باشد بستگي به سيستم مديريت محتوايي دارد كه از آن استفاده مي كنيد بعضي از اين سيستم هاي به شما اجازه مي دهند كه بخش ناوبري مطابق با ميل خود را طراحي كنيد و برخي با ايجاد يك منوي از پيش تعيين شده شما را محدود مي كند.

چه زماني بايد از سيستم هاي مديريت محتوا استفاده كرد؟

پيش تر در مورد انواع سيستم هاي مديريت محتوا و تاريخچه و قابليت هاي آنان صحبت كرديم؛ اما ويژگي هاي يك سيستم مديريت محتوا:

•  ايجاد وب سايت بدون داشتن اطلاعاتي در مورد اچ تي ام ال سي اس اس و يا جاوااسكريپت و زبان هاي برنامه نويسي تحت وب
• كم كردن هزينه
•  افزايش سرعت توسعه وب و صرفه جويي در وقت

اگر يك طراح هستيد و دنبال يك سيستم مديريت محتوا مي باشيد نكاتي وجود دارد كه بايد از آن مطلع باشيد:

• يادگيري ايجاد و كنترل سيستم مديريت محتوا باعث صرفه جويي در وقت مي شود
•  براي دوري از يادگيري زبان هاي اسكريپتي همچون جاوا اسكريپت و پي اچ پي به سيستم هاي مديريت محتوا رو نياوريد زيرا در آينده به مشكلاتي بر خواهيد خورد.

بهترين راهكار جهت فهميدن در مورد پيچيدگي هاي يك سيستم مديريت محتوا بررسي منابع آنلاين و فروم هاي مختلف مي باشد اگر يك طراح نيستيد:

•  اشنايي مختصر با اچ تي ام ال و سي اس اس جهت كار با سيستم هاي مديريت محتوا همچون خصوصي سازي صفحات از پيش تعيين شده مهم مي باشد.
•  استفاده از ساختار قالب هاي آماده اغلب محدوديت هايي دارد.
•  اگر وقت يادگيري مفاهيم مقدماتي طراحي وب را نداريد جهت خصوصي سازي صفحات خود و ديگر مشكلات بايد از متخصص در  اين حرفه كمك بگيريد.

اگر شما به صورت انفرادي كار مي كنيد يا به اصطلاح  هستيد و مي خواهيد از يك سيستم مديريت محتوا استفاده كنيد بايد اين را بدانيد كه اگر نياز داريد يك وب سايت پيچيده با قابليت هاي بالا طراحي كنيد از اين سيستم ها استفاده كنيد. از اين كه مشتري شما براي يك وب سايت تهيه شده با سيستم مديريت محتوا آمادگي دارد يا خير اطمينان حاصل كنيد. نكته ديگر اينكه آيا شما زمان كافي جهت پشتيباني از انتقال محتواي (تغيير محتوا) مشتري را داريد يا خير؟ زمان زيادي را براي انتخاب يك سيستم مديريت محتواي خوب كه مناسب با كار مشتري تان است بپردازيد.

چه زماني سيستم مديريت محتوا براي يك سازمان مناسب مي باشد؟ براي انتخاب يك سيستم مديريت محتوا براي يك سازمان شما بايد همه جوانب و استفاده كاربران از وب سايت سازمان را بسنجيد تا بفهميد كه آيا استفاده از اين سيستم ها صحيح است يا خير.

مقايسه سيستم هاي مديريت محتوا

در قسمت هاي قبل درباره توانايي هاي سيستم مديريت محتوا و اين كه چه زماني بايد از سيستم مديريت محتوا استفاده كرد بحث شد. همانطور كه مي دانيد سيستم هاي مديريت محتواي زيادي وجود دارد و همه ي آنها ويژگي هاي مختص خود را دارند و همه ي آنها ادعا مي كنند كه قابليت استفاده آسان، كنترل كامل بر محتوا و … را دارا مي باشند.

هنگام مقايسه كردن سيستم هاي مديريت محتوا دنبال چه چيز هايي بگرديم؟ بر روي چه مطالبي بيشتر تمركز كنيم؟

ابتدا مدت زماني را صرف شناخت نياز مشتري يا سازمان خود بكنيد. دنبال ويژگي هايي در سيستم مديريت محتوا باشيد كه واقعا به آن نياز داريد به عنوان مثال اگر به دنبال طراحي يك وب سايت براي يك دانشگاه هستيد به سيستم هاي مديريت محتواي آموزش الكترونيك نياز داريد يا اگر در كار طراحي وب سايت هاي فروشگاه الكترونيكي هستيد به يك سيستم مديريت محتوا از نوع تجارت الكترونيك نياز داريد.

علاوه بر اين ها بايد به جوامع آنلاين پشتيباني و توسعه دهندگان آن سيستم  توجه كرد. آشنايي با بيشتر سيستم هاي مديريت محتوا سبب بالا بردن اطلاعات شما مي شود پس با انواع مختلف سيستم هاي مديريت محتواي مشهور كار كنيد.

طراحي سايت در تبريز

ويژگي هاي اصلي سيستم هاي مديريت محتوا

جستجوكردن درمورد ويژگي هاي اين سيستم ها و انتخاب يك سيستم مناسب حق هر كسي است. اين ويژگي ها عبارت اند از:

• مديريت صفحه

يكي از مهمترين ويژگي هاي سيستم هاي مديريت محتوا ايجاد، سازماندهي و مديريت صفحه مي باشد. تصور نكنيد كه اين ويژگي در همه سيستم هاي مديريت محتوا به طور يكسان موجود است.

• اضافه كردن و اصلاح محتوا

آيا ويرايشگر محتوا بصري است و استفاده كردن از آن آسان است؟ آيا مشتري شما يا اعضاي تيم شما نيازمند آموزش هاي وسيعي جهت استفاده از سايت مي باشند يا اينكه يه راحتي مي توان از آن استفاده كرد؟ فرايندهايي همچون آپلود متناوب محتوا چگونه بكار برده ميشوند؟

•  مديريت دارايي

اگر در وب سايت شما انواع متفاوتي از اسناد موجود است بايد جستجو كنيد كه سيستم هاي مديريت محتوا چگونه اين اسناد مختلف را مديريت مي كنند.

•  قالب يا تم

اكثر طراحان وب به دنبال يك سيستم مديريت محتوايي هستند كه بتوانند براحتي با قالب ها و تم هاي خود آن را خصوصي سازي كنند. به دنبال سيستم مديريت محتوايي باشيد كه به صورت مناسب ساختار و نمايش صفحات را از هم جدا مي كند و كدي استاندارد و معناداري را توليد مي كند. اگر يك طراح نيستيد به دنبال سيستم مديريت محتوايي باشيد كه انواع مختلفي از قالب ها و تم ها را دارا باشد.

•  گروه ها و نحوه دسترسي آنها

سيستم مديريت محتوايي كه بتوان در كار گروهي به راحتي از آن استفاده كرد و داراي محدوديت نباشد.

•  پشتيباني از سايت ها متعدد

بايد توجه كرد كه آيا مي توان بر روي يك سيستم مديريت محتوا چند سايت را به طور همزمان نصب كرد و آن ها را به روز رساني كرد يا خير؟

ويژگي هايي كه معمولا در انتخاب سيستم هاي مديريت محتوا ناديده گرفته مي شود

• امنيت

امنيت يك وب سايت مسئله بسيار مهمي است. هك شدن وب سايت تان آخرين چيزي هست كه شما خواستار آن هستيد. برخي از وب سايت ها مي توانند حاوي اطلاعات حساس و مهمي باشند كه هكر ها علاقه دارند به آن آسيب بزنند و از آن ها استفاده كنند. اگر دانش فني خاصي در اين زمينه نداريد بايد از يك متخصص در اين زمينه كمك بگيريد.

گشت و گذار در فروم ها در مورد مسئله امنيت سيستم هاي مديريت محتوا مي تواند بسيار مفيد باشد و اطلاعات شما را در اين زمينه تا حدودي افزايش دهد. اگر واقعا اطلاعات حساسي در وب سايت خود داريد داشتن يك مشاور و متخصص در زمينه امنيت كه سيستم هاي مديريت محتوا را از نظر امنيت بررسي كند به شما توصيه مي شود.

•  جستجو

توانايي پيدا كردن محتوا در وب سايت يكي از مهم ترين مولفه هاي يك وب سايت موفق مي باشد. در واقع همانطور كه شما از وب سايت خود استفاده مي كنيد به چگونه عمل كردن بخش جستجو در وب سايت خود توجه كنيد. اين توجه مي تواند شامل سرعت و روش هاي جستجو و نحوه نمايش صفحات بعد از جستجو مي باشد

•  توليد كد

توجه به اين نكته حائز اهميت هست كه وقتي كه كدي توليد مي شود آيا بهينه است؟ آيا استاندار است؟ آيا قابل دسترسي است؟ آيا لينك هايي كه توليد مي شود با مفاهيم سئو سازگاري دارند؟

آيا  براي استفاده از سيستم هاي مديريت محتوا به يك شخص حرفه اي در اين زمينه نياز داريم يا خودمان مي توانيم همه كارها انجام دهيم؟

يكي از سوالات رايجي كه مردم از خود مي پرسند اين است كه آيا براي استفاده از اين سيستم ها و جستجو كردن در مورد اين سيستم ها بايد از كسي كه در اين زمينه حرفه اي هست كمك بگيريم يا خير؟ در بيشتر موارد اگر اطلاعي خاص در اين زمينه نداريد كمك گرفتن از ديگر افراد بسيار مفيد است.

انتخاب يك سيستم مديريت محتواي مناسب براي طراحان وب

همانطور كه مطلع هستيد طراحان وب در زمينه اچ تي ام ال و سي اس اس بسيار عالي هستند اما در زمينه زبان هاي برنامه نويسي سمت سرور همچون پي اچ پي يا پرل يا پايتون خوب نيستند؛ بنابراين طراحان بايد به دنبال سيستم مديريت محتوايي باشند كه براحتي نصب شود. طراحان با خواندن منابع موجود و فروم هاي مختلف خواهند فهميد كه استفاده از آن براي مناسب است يا خير.

نكته ديگر اينكه كد اچ تي ام ال يا سي اس اس توليد شده توسط اين سيستم ها را بررسي كنيد اگر داراي خطايي است و يا مشكلات ديگري دارد به دنبال سيستم ديگري باشيد. بررسي كنيد كه سيستم مديريت محتوا چگونه صفحات را توليد مي كند در مورد خصوصي سازي قالب ها هم همين عمل را انجام دهيد. يكي ديگر از موارد مهمي كه طراحان وب بايد بدانند اين است كه سيستم مديريت محتوا قابليت افزودن پلاگين و ماژول ها را تا چه حد داراست.

فوايد و ضررهاي استفاده از سيستم هاي مديريت محتواي متن باز

در مورد سيستم هاي مديريت محتواي متن باز در قسمت واژگان فني توضيح داده مي شود. يكي از مهم ترين واژه هايي كه در سال هاي استفاده از سيستم هاي مديريت محتوا بر سر زبان هاست سيستم هاي مديريت محتواي متن باز مي باشد. مشهور بودن سيستم هاي متن باز بازتاب فوايد و ضرر هاي آنان مي باشد. يكي از فوايد اين سيستم هاي رايگان بودن آنهاست و دلايل ديگر به ترتيب:

•  بيشتر سيستم هاي متن باز داراي يك جامعه آنلاين توسعه دهنده بسيار وسيعي مي باشند كه اين به اين معناست كه اين سيستم ها توسط اين جامعه آنلاين به سرعت به روز رساني مي شوند از جمله به روزرساني امنيتي، برطرف شدن خطاها و و ساخت افزونه ها و ماژول هاي متفاوت و بسيار زياد.
• در بيشتر اين سيستم هاي متن باز مي توان به سورس كد دسترسي پيدا كرد و آن ها را مطابق با ميل و دانش خود تغيير دهيد و قابليت هايي را به آن بيافزاييد.

از ضررهاي سيستم هاي متن باز مي توان به داشتن حداقل مهارت فني در مورد راه اندازي  و استفاده از آن اشاره كرد. يكي ديگر از مضرات اين سيستم هاي مديريت محتواي متن باز اين است كه سازمان هاي بزرگ بايد يك فرد متخصص را در زمينه جهت  مديريت سايت خود به خدمت بگيرند. ديگر مشكل سيستم هاي متن باز نداشتن پشتيباني مستقيم از جوامع مبتني بر سيستم مديريت محتواي مربوطه مي باشد براي حل مشكل خود بايد به مطالعه و بررسي فروم ها و … بپردازيد.

مثال هايي از سيستم هاي مديريت محتواي متن باز

1. وردپرس
2. جوملا
3. دروپال

اين سه سيستم مديريت محتوا از مشهورترين سيستم هاي مديريت محتواي متن باز هستند اغلب بيشتر جستجو ها براي انتخاب يك سيستم مديريت محتوا با اين سه سيستم مشهور شروع مي شود. در قسمت  هاي بعدي در مورد اين سه سيستم به طور حلاصه صحبت خواهد شد.

سيستم هاي مديريت محتواي خصوصي

علاوه بر وجود سيستم هاي مديريت محتواي متن باز سيستم هايي وجود دارند كه توسط افراد يا شركت خاصي توليد مي شوند كه تفاوت هايي با سيستم هاي متن باز دارد از جمله اينكه اين سيستم ها اكثرا پولي هستند (رايگان نيستند) و ديگر اينكه نسبت به سيستم هاي مديريت محتواي متن باز داراي جوامع آنلاين كوچكتري هستند. سيستم هاي خصوصي براي شركت ها و سازمان هاي بزرگ و سازمان هاي دولتي استفاده مي شود.

يك نگاه دقيق تر به سيستم مديريت محتواي دروپال

اولين نكته كه در مورد دروپال حائز اهميت است اين است كه دروپال بيشتر مبتني بر فريم ورك هاست و اين به اين معني است كه هيچ فرضي در مورد محتواي استفاده شده و مديريت شده موجود نيست و دروپال فقط ابزاري را جهت كنترل پردازه به شما ارائه مي دهد. دروپال انعطاف پذيري بسيار زيادي دارد كه اين باعث مي شود كه كار كردن با اين سيستم مديريت محتوا نيازمند داشتن مهارت فني بالاتري نسبت وردپرس و جوملا باشد.

دروپال داراي ماژول هاي بسيار زيادي است كه به شما اين قابليت را مي دهد كه در سطح خيلي پيشرفته اي بتوانيد بر معماري سايت خود نظارت داشته باشيد.

ويژگي هاي ديگر دروپال عبارت اند از: پشتيباني از سايت هاي چند زبانه (به عنوان مثال وب سايت هايي كه هم به زبان انگليسي و هم به زبان فارسي هستند) نصب چند وب سايت-بهره گيري از سئوابزاري جهت طبقه بندي مطالب ابزار قدرتمند جهت مديريت كاربر. ماژول هاي دروپال كه قابليت دروپال را دوچندان مي كند. استفاده از اين ماژول ها توانايي هاي خاصي را  به وب سايت تان مي دهد.

براي مثال دروپال براي ويرايش محتوا از ماژول  استفاده نمي كند اگر مي خواهيد كه اين ماژل را داشته باشيد بايد آن را بر روي دروپال نصب كنيد.

چه سايت هايي با دروپال بهتر مديريت مي شود؟

دروپال براي وب سايت هاي بزرگ و بسيار پيچيده مناسب است. ابزارهايي در دروپال موجود است كه براي كار كردن با سايت هايي با ترافيك بالا و داراي محتواي پيچيده بسيار مناسب مي باشد در واقع دروپال براي توسعه دهندگان وب سايت ها مناسب است نه طراحان وب اما اين به اين معنا نيست كه طراحان وب اصلا نمي توانند از دروپال استفاده كنند.

دروپال داراي يكي از بزرگترين جوامع توسعه دهنده مي باشدكه اين باعث شده تعداد ماژول هاي اين سيستم مديريت محتوا بسيار زياد باشد همانطور كه قبلا گفته شد. براي كسب اطلاعات بيشتر به وب سايت دروپال به آدرس http://www.drupal.org برويد.

يك نگاه دقيق تر به سيستم مديريت محتواي جوملا

يك سيستم مديريت محتواي بسيار قدرتمند و كارآمد جهت ايجاد وب سايت هاي بزرگ و با ترافيك بالا. چيزي كه در مورد جوملا جالب است اين است كه جوملا براي ايجاد هر سايتي بدون در نظر گرفتن سايز و پيچيدگي آن سايت مناسب است و ديگري آن كه يادگرفتن جوملا نسبت به دروپال آسان تر است حتي يك طراح وب تازه كار هم مي تواند از آن استفاده كند.

در جوملا محتوايي كه ايجاد مي شود به سايت افزوده مي شود و صفحات سايت از طريق ساخته شدن منو ها ايجاد ميشود كه سه مرحله دارد:

1.  ساخت يك آيتم براي منو
2. صفحه مربوطه با اين آيتم منو پيوند داده ميشود
3.  صفحات به ترتيب ساخته مي شوند و به آيتم هاي ديگر منو افزوده مي شوند و در واقع با انتخاب هر آيتم منو به صفحه پيوند داده شده به آن مي رويم. همانند بيشتر سايت هاي امروزي كه داراي بخش ناوبري هستند.

ويژگي هاي ديگر جوملا: نصب چند وب سايت-ماژول هاي قدرتمند جهت افزايش قابليت ها و …

يكي ديگر از ويژگي هاي جالب جوملا اين است كه با نصب اين سيستم مديريت محتوا مي توان از سيستم مديريت محتواي  هم استفاده نمود در واقع اين دو باهم در يك سيستم مديريت محتوا به نام جوملا قرار دارند كه اين به اين معناست كه شما مي توانيد با جوملا وب سايت هاي آموزش الكترونيك هم طراحي كنيد. استفاده و راه اندازي جوملا نسبت به دروپال راحت تر است و همانند دروپال داراي يك جامعه آنلاين توسعه دهنده عظيم و داراي صدها ماژول مي باشد. براي كسب اطلاعات بيشتر به وب سايت جوملا به آدرس http://www.joomla.org برويد.

يك نگاه دقيق تر به سيستم مديريت محتواي وردپرس

وردپرس يكي از سيستم هاي مديريت محتوايي ست كه براي ايجاد وبلاگ از آن استفاده مي شود. در حال حاضر بيش از  ميليون وب سايت با استفاده از وردپرس توليد شده اند. بيايد يك نگاه دقيق تري به وردپرس بيندازيم. وردپرس همجون دروپال و جوملا به شما اجازه مي دهد كه با ايجاد گروه صفحه خود را سازماندهي كنيد.

ساختار صفحات با قالب در وردپرس بدين گونه مي باشد كه وردپرس صفحه وب را از چند قالب جدا مي سازد به عنوان مثال در شكل زير قسمت هدر و پاياني و  نوار كناري به طور جدا همچون يك قالب ايجاد شده سپس در صفحه اصلي سايت گرد هم آورده مي شوند.

تم هاي وردپرس

تم در واقع يك مجموعه اي از قالب ها، قابليت ها و فايل هاي سي اس اس مي باشد. تم ها در وردپرس مي توانند طرح صفحه و ساختار صفحه را كنترل كنند. نصب و تغيير تم ها در وردپرس بسيار آسان مي باشد. ايجاد تم هاي پيچيده در ورد پرس بسيار لذت بخش است.

بقيه ويژگي هاي وردپرس همچون دروپال و جوملا مي باشد. در واقع بيشتر تفاوت وردپرس با جوملا و دروپال كار بر روي تم ها و قالب هاست.  براي كسب اطلاعات بيشتر به وب سايت وردپرس به آدرس http://wordpress.org برويد.

* توجه : اين بخش به‌منظور آگاهي بيشتر هم‌وطنان عزيز ، از انواع نمايش مكمل گردآوري‌شده و به معني تائيد مبني بر استفاده از روش‌هاي زير نمي‌باشد. لذا خواهشمنديم علاوه بر ادامه نمايش پزشكي ، درباره كاربردي بودن اين روش‌ها براي بيماري خود به‌عنوان درمان مكمل، با پزشكتان مشورت نماييد.

٣٢ روش درماني نامتعارف

سوزن درماني

سوزن درماني يا طب سوزني يك دانش فني باستاني چين است كه پيشينه‌اش به زمان آغاز تاريخ بشر مي‌رسد. حكايت شده است كه ٣٠٠٠سال پيش از ميلاد برخي هوشمندان چيني ديدند كه بيماري‌هاي مزمن سربازاني كه زخمهاي سطحي با تير و كمان خورده بودند به‌خودي‌خود خوب شدند. خواه آن حكايت حقيقت داشته باشد يا نه، چينيان نظامي طبي را با فروكردن سوزن‌هايي خاص در نقاطي خاص از سطح بدن انسان‌ها دردها و بيماري‌هاي آن‌ها را درمان مي‌كرد پروردند.

آنچه سوزن درماني مي‌ناميم درماني متكي به اين اصل است كه نوعي ارتباط عصبي بين اندام‌هاي بدن و سطح خارجي بدن است. آنگاه‌كه اندامي بيمار يا عضوي دردناك مي‌شود مكان‌هايي خاص روي سطح خارجي بدن يا به‌واقع زيرپوست بدن كه آن‌ها را نقاط سوزني مي‌نامند حساس يا بهتر است بگوييم حساس‌تر مي‌شوند. تنها وقتي درمانگري ماهر آن نقاط را فشار دهد حالت برجسته و غيرعادي آن‌ها را حس مي‌كند. درمانگران چيني مي‌گويند اين نقاط حساس‌تر شده پس از درمان ، خواه درمان سوزني يا درمان پزشكي متعارف يا درماني هوميوپاتي ناپديد مي‌شوند.

آنچه علاوه بر مهارت درمانگر بر نتيجه بهتر روش اجرا تأثير مي‌گذارد:

• تيزي نوك سوزن
• زاويه نفوذ سوزن
• عمقي كه سوزن فرو مي‌رود
• مقدار حركت (لرزش) سوزن در نقطه
• طول زماني كه سوزن در نقطه مي‌ماند
• تعداد جلسات درمان

الكساندر درماني             

الكساندر درماني روشي است كه نام عرضه‌كننده آن آقاي مقياس الكساندر را بر خود دارد. اين روش درمان را روشي براي تعليم حالات صحيح و طبيعي بدن تعريف كرده‌اند ولي آثار آن خيلي بيش از اين نگرش ساده است و بايد آن را نوعي روش هماهنگ‌كننده ذهن و تن به شمار آورد.

روش الكساندر برخلاف ديگر رشته‌هاي پزشكي مكمل يك روش درمان بيماري‌ها نيست بلكه روش اصلاح حالات و حركات و عادات زيان‌آور بدن است. اين روش فرايندي خود بازآموختني است كه از سوي شخصي كارشناس تشويق و هدايت مي‌شود. آنگاه‌كه درست دقت كنيد مي‌بينيد كه حتي ساده‌ترين حركات معمول روزانه چون نشستن و برخاستن و گشودن در اتاق و غيره هر يك مجموعه‌اي از اعمالي بسيار پيچيده و نيازمند هماهنگي‌ها و ترازهاي دوسويه و دقيق گروه‌هاي عضلات فردي و جفتي هستند. مدرسين روش الكساندر به شاگرد يا بيماري كه نزد آنان مي‌رود حالات و حركات غلط و غيرضروري و زيان‌آوري كه او در طول زندگي‌اش بي تعقل ياد گرفته و همواره به شيوه عادتي اجرا مي‌كند نشان مي‌دهند و به او كمك مي‌كنند حالات بدني و الگوهاي رفتاري اساسي و طبيعي خود را بازيابد. به اين طريق هماهنگي عصبي – عضلاني او بهبود مي‌يابد و انرژي و تندرستي او بهتر مي‌شود؛ و اگر درد داشته باشد دردش تسكين مي‌يابد.

عطر درماني               

عطر درماني روشي براي ماساژ بدن، به‌ويژه چهره و دست‌ها و پاها، با روغن‌هاي معطر گياهي است؛ اما اين روش ساده نيست و چند سطح كاربردي متفاوت دارد. عطر درماني در يك سطح، همچنان كه از نامش برمي‌آيد نوعي درمان گياهي براي انواع دردها و ناراحتي‌ها و بيماري‌هاست و افزون بر مالش روي پوست به‌عنوان داروي خوراكي با آثار دروني تجويز مي‌شود و گاهي نيز به‌صورت بخور (تنفس بخار روغن گياهي) مصرف مي‌شود.

بيماري‌هايي كه با استفاده از روغن‌هاي معطر گياهي بهبود مي‌يابند و درمان مي‌شوند فراوان‌اند و بررسي متون كهن و نوين فرهنگ‌هاي گوناگون نشان مي‌دهند كه اين روغن‌ها را در نزديك به يك‌صد بيماري و وضعيت نامطلوب جسمي و رواني عصبي به كار گرفته و نتايج درماني خوب كسب كرده‌اند ولي اينجا برخي از آن‌ها را نام مي‌بريم. انواع زخم‌ها، سوختگي‌ها و ورم‌ها، داغ‌هاي روي پوست، انواع جوش‌هاي چهره، كشيدگي‌هاي مولد زايمان، انواع دردهاي عضلاني و مفصلي، انواع بيماري‌هاي ريوي چون آسم و برونشيت، سرماخوردگي، ناراحتي‌هاي روده بزرگ، ناراحتي‌هاي معده، يبوست، سرفه، غده‌ها و كيست‌هاي دروني و بيروني، افسردگي رواني، غش، اسهال، تب، اگزماي پوستي، بواسيريردرد، گازهاي زياد گوارشي، ضعف جنسي و غيره.

كايروپركتيك درماني     

كايروپركتيك نوعي روش درماني از طريق دست‌كاري كردن بدن است كه براي حفظ تندرستي ستون فقرات و نظام عصبي بدن آدمي بدون استفاده از جراحي و دارو طراحي‌شده است. عنوان كايروپركتيك از دو كلمه يوناني CHEIR به معني دستان و PRAKTIغير مجاز مي باشد به معني عمل با مي‌آيد و چنين است كه اجراشده با دستان معني مي‌دهد.

روش كايروپركتيك مهارتي است كه به درمانگر امكان مي‌دهد با دست‌كاري مفاصل بدن انسان كج‌روي‌هاي زيانمند آن‌ها را اصلاح كند و عملكرد آن‌ها را به وضع طبيعي مطلوب بازگرداند. نگرش كلي اين درمان شبيه روش استخوان‌درماني يا مفاصل درماني ديگري است كه اوستئوپاتي نام دارد.

موارد استفاده اين روش براي بهبود بخشيدن درد پشت، مهره ستون فقرات جابجا شده، درد گردن، درد شانه، درد بازو، درد پا، سردردهاي گوناگون، دردهاي آرتروز، سوءهاضمه، افسردگي، فشار زياد خون، خستگي و كمبود انرژي، آسم، سرگيجه و …. مي‌باشد.

نمك درماني      

روش نمك درماني نوعي نظام دارويي است كه پزشك و شيميداني آلماني به نام دكتر ويلهلم هانري‌اش شوسلر در سده نوزدهم پرورش داد. اين نظام باور دارد كه هر نوع بيماري بستگي به آشفتگي‌هاي تعادل يك يا چند نمك غيرآلي بدن دارد. روش نمك درماني را درمان بيوكيميكز يا درمان بيوشيميكز نيز مي‌نامند.

اين نمك‌هاي غيرآلي مانند داروهاي طب هوميوپاتي عمل مي‌كنند زيرا آن‌ها را به روش كاهش و رقت فوق‌العاده هوميوپاتي توليد مي‌كنند.

هوميوپاتي درماني        

اين روش متكي برر دو اصل است:

۱:عواملي كه برخي علائم خاص را در حالت تندرستي بدن انسان توليد مي‌كنند همان علائم را در حالت بيماري درمان مي‌كنند.

۲:هرچه دارو رقيق‌تر شود قدرتمندتر مي‌شود.

چرا داروهاي هوميوپاتي موثر است؟قانون ارند – شوتز (Arndt-schulz Low) ماهيت اين مسئله را دقيقاً بيان مي‌كند:مقدار زياد ماده زهري، كشنده است. مقدار كم‌تر همان زهر بازدارنده است. ولي مقدار خيلي اندك آن زهر مي‌تواند به‌واقع فعاليت‌هاي حياتي سلول‌هاي بدن انسان را تحريك و تقويت كند.

باخ درماني (بچ درماني)

اين روش درماني يك نظام داروهاي طبي گياهي است كه دكتر ادوارد باخ (١٩٣٦-١٨٨٠) پرورش داد.

او ثابت كرد گل‌ها و برگ‌هاي گياهان داراي خواص شفابخش، اگر در شيشه محتوي آب خالص چشمه قرار گيرد و به مدت چند ساعت جلوي نور خورشيد قرار گيرد آب‌شيشه با خواص گياهان شفابخش بارورشده و همان خواص را پيدا مي‌كند.

.

مگا ويتامين درماني        

اين روش متكي به اين فرضيه است كه شماري امراض مولد كمبود ويتامين‌ها هستند بنابراين براي پيشگيري و درمان آن‌ها بايد مقاديري نسبتاً زياد از ويتامين‌هايي كه ممكن است كمبود داشته باشيم بخوريم. بيماري‌هايي چون الكليسم، اسكيزوفرنيا، ديگر بيماري‌هاي رواني، برخي بيماري‌هاي پوستي، اعتياد به مواد مخدر، كم‌توجهي فكري و بي‌قراري رفتاري كودكان فوق‌العاده فعال و سرماخوردگي اينك به ياري روش مگا ويتامين درماني قابل‌درمان هستند ، آن‌ها در مدتي نسبتاً كوتاه و هزينه‌اي نسبتاً اندك

رنگ درماني                

استفاده از رنگ (معمولاً به شكل نوررنگي) براي توليد آثار شفابخش را رنگ درماني مي‌نامند.

رنگ درماني يك روش جديد نيست بلكه پيشينه كهن دارد. اين روش درماني هزاران سال پيش در معابد ((نور و رنگ شفابخش)) در منطقه هليوپوليس مصر باستان و در يونان پيش از ميلاد مسيح و در فرهنگ‌هاي باستاني چين و هند استفاده مي‌گرديده است.

آب‌درماني               

استفاده از آب براي حفظ و تقويت تندرستي و درمان دردها و بيماري‌ها را آب‌درماني مي‌نامند. ين روش به دو طريق دروني و بيروني انجام مي‌پذيرد.

طريق دروني: نوشيدن روزانه آب خالص، يا آب شارژ شده (نقش گرفته)، يا آب‌معدني خاص، يا آب دريا به مدتي و مقداري كه آب درمانگر تجويز مي‌كند. طريق بيروني شامل انواع حمام گيري‌ها و آب‌پاشي‌ها به بدن است. حمام گرفتن آب سرد را براي درمان برخي بيماري‌ها و حمام آب گرم را براي درمان برخي ديگر و به‌ويژه براي تسكين دردهاي استخواني- مفصلي استفاده مي‌كنند و گاهي آندورا پي‌درپي استفاده مي‌كنند. روش ماي ديگر عبارت‌اند است:

آبپاشي با فشار: با كوبش شديد آب صورت مي‌گيرد فشار آب لوله به حدي زياد است كه شخص درمان گير بايد ديوار را دودستي محكم بگيرد. ايت روش نيروبخش و فرح‌بخش است اما تحمل آن سخت است.

نمك مالي: نوعي آب‌درماني مخلوط با مواد معدني.

حمام دوخفتي: استفاده از وان آب سرد و گرم به‌طور هم‌زمان.

حمام نمك اپسوم: اين نوعي حمام براي عرق ريزي خيلي زياد است. در وان حمام سه تا چهار كيلو نمك سولفات (مگنزيوم) مي‌ريزند و وان را از آب داغ پر مي‌كنند و درمان گير تا چانه در آن فرو مي‌رود.

آبپاشي سوزني: اين نوعي آب‌درماني است كه دو روند آب گرم و آب سرد را پي‌درپي از دو سرپوش لوله كه سوراخ ماي سوزني بسيار ريز دارند با فشار خيلي زياد از فاصله حدود دو متر به بدن درمان گير مي‌پاشند.

حمام حباب هوا: در اين روش آب‌درماني درمان گير درون وان يا حوضچه‌اي خاص مي‌نشيند ك هوا با فشار زياد درون آب تزريق مي‌شود.

ماساژ زيرآبي: اين روش استفاده زيادي دارد، درمان گير درون حوضچه‌اي خاص دراز مي‌كشد و فواره‌اي زيرآبي با فشار حدود ١٨ تا ٢٠ كيلوگرم بر هر٥ /٢ سانتي‌متر مربع سطح بدن او را ماساژ آبي مي‌دهد. چون بدن درمان گير در آب بي‌وزن و شناور است اثر ماساژ آبي و عضلات شل و منبسط‌شده او خيلي بيشتر از حالات ديگر است.

خريد اينترنتي ماسك سياه

مكروبيوتيك درماني

مكروبيوتيك به معني ديدگاهي خيلي وسيع (MACRO) از زندگي (BIOTIC) است. اين ديدگاه نوعي نگرش كلان به زندگي است، نوعي فلسفه و آيين غيرمذهبي كه در ژاپن پديد آمد و چون حاصل آن تندرستي و آرامش و سبك‌باري جسمي و رواني است به‌تدريج و به‌طور خودجوش بخشي از پزشكي مكمل شده است. اين روش دو بخش اصلي دارد: رفتار مناسب و تغذيه صحيح.

يون منفي درماني

اين روش از ذرات شارژ منفي هوا براي پيشگيري و درمان بيماري‌ها استفاده مي‌كند. دستگاه‌هاي مولد يون منفي را به دو روش مي‌توان به كار گرفت. معمول‌ترين طريق افزودن يون‌هاي منفي به هواي تنفسي اتاق خانه يا اداره و يا تالار كارخانه است. دومين روش هدايت مستقيم يون‌هاي منفي توليدي دستگاه به محل ظهور علائم بيماري در بدن است. روش دوم مسلماً در موارد سوختگي، تاول، اگزما، زگيل و غده‌هاي گوناگون بهترين طريق است.

اين‌چنين است كه بيمار نزديك دستگاه مولد يون‌هاي منفي مي‌نشيند يا مي‌خوابد و به‌طور عادي نفس مي‌كشد تا يون‌ها از ريه‌ها وارد بدن شوند. آثار مفيد اين روش در مورد بيماري‌هاي تنگي نفس، برونشيتيس، سينوزيتيس، سوختگي، تاول و اگزماي پوستي بوده است.

شياتسو ماساژ درماني

شياتسو نوعي ماساژ شرقي است، باهدف بهبود و شفاي بيماري‌ها كه از طريق مالش و تحريك نقاط حساس سوزن درماني است، با اين تفاوت كه به‌وسيله انگشتان دست انجام مي‌شود. چنين است كه در كشورهاي غربي آن را طب سوزني بدون سوزن مي‌نامند. روش شياتسو را مي‌توان براي پيش‌گيري از بيماري‌ها يعني حفظ تعادل انرژي دروني بدن و حفظ هماهنگي آن با محيط زندگي به كار گرفت. تنها اخطار پرهيز كه درباره روش شياتسو درماني مي‌توان داد اين است كه هرگز نبايد آن را روي بيماران مبتلابه سرطان اجرا كرد؛ زيرا جريان مايعات و انرژي بدن را چنان تحريك مي‌كند كه ممكن است باعث گسترش سلول‌هاي سرطاني شود.

خود ماساژ درماني

خود ماساژ درماني (DO-IN MASغير مجاز مي باشدE THERAPY) نوعي ماساژ است كه هركسي مي‌تواند روي بدن خود اجرا كند. اين روش متكي به روش شياتسودرماني و طب سوزني است.

گياه‌درماني

گياه‌درماني يك نظام طبي بين‌المللي و بسيار كهن است كه از گياهان براي پيشگيري و درمان بيماري‌ها استفاده مي‌كند. حفظ و تقويت تندرستي روي ديگر از كاربردهاي اين نظام است.

فوايد و مضرات عرق كردن

عرق كردن چيست؟ نوعي پروسه بدني است كه در هنگام فعاليت نوعي گرما در بدن مورد عمليات قرار مي‌گيرد كه موجب مي‌شود عرق كه حاوي نمك واب و سموم بدن است از بدن دفع شود.

رفتار اين عملكرد در ورزش‌هاي استقامتي و هوازي مانند كيوكوشين كاراته بسته به نوع فعاليت فرق مي‌كند كه معمولاً در اين ورزش بخصوص در مبارزه به دليل استقامتي بودن اين ورزش نسبت به ورزش‌هاي ديگر (خونسردي در مبارزه) عرق كردن كمتر است چه‌بسا افرادي مانند استيو ارنيل ويا كانچو ماتسوئي ويا فرانچسكو فيلهو ويا كازومي و…. توانستند ۱۰۰ كميته كه فقط دركيوكوشين انجام مي‌پذيرد را انجام دهند و همچنين خود سوساي كه ۳۰۰ كميته را به انجام رساند.

دلايل عرق كردن بيش‌ازحد

1. گرما و رطوبت هوا
   هنگامي‌كه هوا گرم باشد، غدد عرق شروع به فعاليت مي‌كنند و عرق ترشح مي‌كنند. عرق كردن، روش طبيعي بدن براي خنك كردن خود است.
   وقتي عرق از سطح پوست تبخير شود، گرماي بدن را مي‌گيرد. ولي هنگامي‌كه هوا مرطوب است، شما احساس گرماي بيشتري مي‌كنيد، زيرا در هواي مرطوب عرق از روي پوست تبخير نمي‌شود.
2. عصباني شدن
   هنگامي‌كه عصباني هستيد، هورمون‌هاي استرس‌زا آزاد مي‌شوند كه موجب افزايش ضربان قلب و فشارخون مي‌شوند و دماي بدن را بالا مي‌برند كه موجب عرق كردن مي‌شود.
   عصباني شدن در برخي مواقع طبيعي است، اما وقتي‌كه هميشه و به‌طور منظم عصباني شويد، مي‌تواند نشانه‌اي از مشكل باشد.
   عرق كردن، روش طبيعي بدن براي خنك كردن خود است
3. ورزش كردن
   عرق كردن در اثر ورزش خوب است. هنگامي‌كه عرق مي‌كنيد، مقدار مايعات بدن كم مي‌شود. پس در اين مواقع و به‌خصوص در هواي گرم، بهتر است آب و مايعات بنوشيد.
   به ياد داشته باشيد كه قبل، حين و بعد از ورزش كردن به مقدار نياز آب و مايعات بنوشيد تا دچار كم‌آبي بدن نشويد. اين روش باعث مي‌شود كه دماي بدن تغيير محسوسي نكند و ورزش را خوب انجام دهيد.
4. حت استرس و فشار عصبي بودن

   استرس، عصبانيت و خجالت مي‌تواند دليلي براي عرق كردن باشد. فشار روحي باعث فعاليت غدد عرق در كف دست‌ها و پاها مي‌شود. به اين دليل است كه هنگام عصبي بودن، دست‌ها مي‌لرزند.

5. تب
   هنگام تب، مغز درجه حرارت بدن راكمي بالا مي‌برد. وقتي مغز درجه حرارت را افزايش مي‌دهد، شما احساس سرما و لرز مي‌كنيد. اين احساس تب و لرز براي اين است كه بدن براي ورود ميكروب‌ها در حال دفاع هست.
   هنگامي‌كه تب برطرف شد و دماي بدن به ۳۷ درجه طبيعي رسيد، شما احساس گرما مي‌كنيد و عرق مي‌نماييد. عرق كردن باعث خنك شدن بدن مي‌شود.
6. بيمار شدن دليلي براي عرق كردن
   عرق كردن فقط به دليل تب نيست. تعريق مي‌تواند نشانه وجود آنژين (درد قفسه سينه)، حمله قلبي، عفونت، ديابت و پركاري غده تيروئيد باشد. برخي امراض از قبيل سرطان و ايدز، مي‌تواند باعث تعريق شبانه گردد. اگر شما بدون هيچ دليلي عرق مي‌كنيد، به پزشك مراجعه كنيد.
7. قهوه
   در صبح نوشيدن يك فنجان قهوه، مي‌تواند شمارا بيدار كند و باعث تعريق گردد. قهوه باعث افزايش تعريق به دو طريق مي‌شود:
   – كافئين قهوه موجب تحريك سيستم عصبي مركزي مي‌گردد و اين خود باعث فعال شدن غدد عرق مي‌شود.
   – گرماي به‌دست‌آمده از نوشيدني گرم، باعث گرم شدن بدن و تعريق مي‌شود.
8. غذاهاي تند
   غذاهاي تند و ادويه‌دار، گيرنده‌هاي عصبي را تحريك مي‌كنند و بدن فكر مي‌كند كه گرم است و عرق مي‌كند.
9. يائسگي
   در طي يائسگي، ترشح كم هورمون استروژن بر هيپوتالاموس و دماي بدن اثر مي‌گذارد و باعث گرگرفتگي خانم يائسه مي‌شود. اين مهم نيست كه چقدر هوا سرد است، گرگرفتگي باعث مي‌شود كه احساس كنيد در درونتان يك كوره روشن است.
   براي دفع گرماي اضافي، رگ‌هاي خوني در پوست گشاد مي‌شوند و غدد عرق را وادار به فعاليت مي‌كنند. با اين كار احساس برافروختگي در شما كم مي‌شود.
10. مصرف زياد الكل
    مصرف الكل، باعث گشادشدن رگ‌هاي خوني در پوست و افزايش تعريق مي‌شود.
11. عوارض جانبي برخي داروها
    تعريق يكي از عوارض جانبي داروها هست، ازجمله: داروهاي ضدافسردگي، داروهاي غيراستروئيدي ضدالتهاب (NSAIDs)، داروهاي فشارخون، داروهاي سرطان و برخي داروهاي ديابت.
12. سيگار كشيدن
    نيكوتين موجود در سيگار باعث آزاد شدن ماده استيل كولين در بدن مي‌شود. استيل كولين، غدد عرق را تحريك مي‌كند و باعث افزايش ضربان قلب، فشارخون و دماي بدن مي‌شود.
13. عاشق شدن
    هنگامي‌كه شما عاشق مي‌شويد، مغز شما موادي همانند آدرنالين ترشح مي‌كنند. اين مواد به نام مواد شيميايي عشق شناخته‌شده‌اند. اين مواد باعث افزايش ضربان قلب، تعريق كف دست و ديگر علائم مي‌شوند.
14. بارداري
    هورمون‌هاي ترشح‌شده در طي بارداري و افزايش سوخت‌وساز بدن مي‌تواند باعث تحريك غدد عرق و افزايش تعريق مي‌گردد.
    در اين دوران بايد مايعات كافي بنوشيد تا بدن شما و جنين در معرض كمبود آب نباشند.

خواص بلك ماسك

مضرات:

بوي بد بدن
از دست دادن مقدار زيادي از آب بدن
دچار شدن به بيماري پوستي (مانند بيماري‌هاي قارچي-سوختگي پوست (عرق‌سوز شدن) و….)
البته شايد در هر فردي علائم خاص خودش را داشته باشد.

دليل اصلي: انسان‌ها بر اساس طب گياهي داراي طبع گرمي واردي هستند چراكه در افرادي كه به فرض گرمي طبع‌اند پوست چرب است ولي به خاطر چربي پوست موهاي آن‌ها ريزش دارد و در مقابل سردي طبع باعث خشكي پوست مي‌شود وپيري زودرس پوست وچوروك شدن پوست آن‌ها….

توصيه: حمام دوش سرد يا گرم بسته به فعاليت ورزشي ويا فعاليت بدني را حتماً جدي بگيريد چه‌بسا با پوشيدن همان لباس در دفعه بعدي ورزش ويا دوش نگرفتن در بدن شما خداي‌نكرده بيماري پوستي فعال‌شده و بيمار شويد.

فوايد:

خارج شدن مقدار زيادي از سموم داخل بدن
كم شدن بيماري‌ها (معمولاً اين مورد را ورزشكاران دارا مي‌باشند)
سرد شدن و خنكي بعد فعاليت
و….
يادمان نرود يكي از عوامل جلوگيري از بيماري‌ها ورزش هست پس يك ورزشكار با ورزش خود سموم را از بدن خود دفع مي‌كند.

سبك زندگي

چكيده

يكي از مهم‌ترين الزامات تحقق آرمان‏ها و اهداف جامعه مطلوب اسلامي – ايراني، نهادي‏ شدن شكل خاصي از سبك زندگي است. سبك زندگي اگرچه به‌شدت به علائق و سلايق و انتخاب‏هاي فردي وابسته است، اما در يك جامعه و در يك برهه خاص از زمان واجد اشتراكات فراواني نيز هست. بركنار از تمايزات و تفاوت‏هاي بي‏شمار در سبك‏هاي زندگي فردي و به‌منظور فراهم‏سازي بستر اجتماعي – فرهنگي تحقق جامعه مطلوب بايد در بين قاطبه‏ي جامعه، سبك زندگي متناسب و هماهنگي با اهداف و آرمان‌هاي نظام اجتماعي نيز جاري و ساري شود. به‌عبارت‌ديگر در صورت ناسازگاري بين سبك زندگي آحاد جامعه با آرمان‏ها و ارزش‏هاي كلان نظام اجتماعي-سياسي، امكان نيل به جامعه مطلوب فراهم نخواهد بود.

سبك زندگي افراد را مي‌توان از طريق مطالعه دو بعد رفتار انسان، شامل رفتار انسان در فراغت و مصرف و رفتار انسان در كار و شغل و فعاليت اقتصادي بررسي كرد. در اين مقاله با بررسي سبك و الگوي رفتار ايرانيان در فعاليت‌هاي اقتصادي و كسب‌وكار و ذيل مقوله فرهنگ و اخلاق كار، چالش‌ها و موانع پيشرفت و بالندگي تبيين و در انتها سبك زندگي متناسب با الگوي ايراني – اسلامي پيشرفت در حوزه‌ي كار و فعاليت اقتصادي تبيين مي‌گردد. در اين مقاله با روش تحليل اسنادي و استفاده از داده‌هاي ثانويه، موانع و مشكلات نهادينه شدن سبك زندگي متناسب با الگوي ايراني – اسلامي پيشرفت، استخراج مي‌شود و در انتها راه‌كارهاي تقويت اخلاق كار و سبك زندگي متناسب با پيشرفت ارائه مي‌گردد.

مقدمه

انقلاب اسلامي ايرآن‌كه بر اساس آرمان‌هاي ناب الهي تأسيس گرديد، طلايه‌دار گفتماني نويدبخش و تحقق‌بخش الگويي متفاوت از توسعه و پيشرفت است كه در آن تعامل پايدار انسان با محيط از يكسو و رشد و تكامل فرد و جامعه از سوي ديگر تضمين‌شده باشد. در اين گفتمان از پيشرفت، سبك زندگي مردم واجد اهميت فراواني است. سبك زندگي‌بخش حقيقي و محتوايي گفتمان انقلاب اسلامي را مي‌سازد

و از رهگذر آن مي‌توان به اثربخش بودن عملكرد نظام در نيل به اهداف و آرمان‌هاي انقلاب پي برد. الگوي كار و فراغت ايرانيان، الگوي روابط اجتماعي، ميزان پايبندي به خانواده، ميزان پايبندي به تعهدات، قانون‌گرايي، سبك‌رفتار در شهر و خيابان و اماكن عمومي، الگوي روابط حاكم بر نظام اقتصادي، الگوي روابط حاكم بين مردم و مسئولين، الگوي مصرف، الگوي برگزاري جشن‌ها، الگوي برگزاري مراسم عزاداري، الگوي معماري و خانه‌سازي، الگوي تغذيه و پوشش، رفتار مردم در ترافيك و رانندگي و … جملگي نشان مي‌دهد جامعه تا چه اندازه مطابق با هويت و فرهنگ تاريخي و بومي خود عمل مي‌كند و تا چه اندازه از اين ميراث فاصله گرفته است.

در اين مقاله نسبت بين سبك زندگي و توسعه و پيشرفت در سطح ملي موردتوجه است و براي اين مقصود اخلاق كار ايرانيان را موردتوجه قرار مي‌دهد كه مهم‌ترين نسبت را با توسعه و پيشرفت در اغلب زمينه‌ها دارد. در اين مقاله احتياج به راين است كه اگر اخلاق و فرهنگ كار و فعاليت اقتصادي ايرانيان مطابق باارزش‌ها و هنجارهاي ديني و اسلامي صورت پذيرد، سبك زندگي متناسب با عرصه‌هاي مختلف پيشرفت نهادينه خواهد شد.

بديهي است سبك زندگي مقوله‌اي است خرد و در سطح فرد بكار مي‌رود و توسعه و پيشرفت در سطح كلان و در سطح نظام اجتماعي. در اين ميان حلقه‌هاي واسطي قرار دارند كه نسبت بين افراد و كل جامعه را برقرار مي‌سازند. اين واسطه‌ها عبارت‌اند از خانواده، رسانه‌ها، مدرسه و دانشگاه، احزاب و تشكل‌هاي سياسي، مساجد و پايگاه‌هاي مذهبي، باشگاه‌ها و كلوپ‌هاي ورزشي و تفريحي، فضاي مجازي و اينترنت.

البته در اثربخش‌ بودن هر يك از اين نهادها، گروه‌هاي مرجع نقش بارزي ايفا مي‌كنند. لذا درزمينهٔ تعديل و تنظيم سبك زندگي و ارائه راه‌كار در تقويت اخلاق كار ايراني – اسلامي، گروه‌هاي مرجع نقش مؤثري دارند. در اين مقاله با روش تحليل اسنادي و بهره‌گيري از داده‌هاي ثانويه، موانع و مشكلات نهادينه شدن سبك زندگي متناسب با الگوي ايراني – اسلامي پيشرفت، استخراج مي‌شود و در انتها راه‌كارهاي تقويت اخلاق كار و سبك زندگي متناسب با پيشرفت ارائه مي‌گردد.

ضرورت تدوين الگوي بومي توسعه و پيشرفت

امروزه اغلب متفكران تأكيددارند كه هيچ مدلي از توسعه بدون مباني ارزشي، فرهنگي و ايدئولوژيكي وجود ندارد و همه تفاوت‌هايي كه در مفهوم «توسعه» وجود دارد به مختصات جامعه آرماني در اين تعاريف و نظريه‌ها مربوط است. توسعه در مكاتب ليبراليستي و سوسياليستي هر يك‌بر مبنايي متافيزيكي استوارند كه الزاماً با بررسي‌هاي علمي قابل تصديق يا تكذيب نيستند.

اين امر ايجاب مي‌كند كه در ترسيم مدل بومي پيشرفت بر اساس مباني ارزشي و فرهنگي خود عمل كنيم. به‌علاوه تجربه توسعه در كشورها و نظام‌هاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي كه از بطن مدرنيته و روشنگري به وجود آمده‌اند حاكي از اين واقعيت است كه اين جوامع در جريان عملكرد خود نه‌تنها به وعده‏ها و آرمان‏هاي خود تحقق نبخشيدند بلكه عوارض و پيامدهاي مخربي مانند جنگ‌، استعمار، استثمار و اشكال جديد بردگي، آسيب‌هاي اجتماعي، ازهم‌گسيختگي نهاد خانواده، فردگرايي لجام‌گسيخته، تبعيض نژادي، فاشيسم، توتاليتاريسم، انواع بيماري‏، ايدز، فقر و گرسنگي، انتشار گازهاي گلخانه‏اي، گرم شدن زمين و ساير مخاطرات زيست‌محيطي را بر جاي گذاشتند.

ازاين‌رو نقد مدرنيته و روايت اروپامدارانه توسعه (مير سپاسي، ۱۳۸۵) در بين متفكران و انديشمندان چنان جدي است كه موجب شده غرب جايگاه خود را به‌عنوان الگوي بهترين نظام از دست بدهد.

سبك زندگي

اصطلاح سبك زندگي نخستين بار توسط وبر معرفي شد (Weber, 1919) كه آن را ابزار مفهومي مهمي در مدل چندبعدي قشربندي اجتماعي قلمداد مي‌كرد كه چالشي بود با مدل تعيّن اقتصادي موردنظر ماركس (بنت، ۱۳۸۶: ۹۸). وبر برخلاف ماركس معتقد بود كه مفاهيم منزلت و تعلق فراتر از مسائل صاف و سادس طبقاتي است و مسائل مربوط به «برازندگي و سليقه» و تجسم بصري آن در مُد و ترجيحات فراغتي را نيز شامل مي‌شود (بنت، ۹۸). اهميت سبك زندگي براي درك روابط ميان ثروت، منزلت و قدرت در جامعه مصرفي به نحو درخشاني در مطالعه ويلن درباره طبقه مرفه نوظهور در آمريكاي اواخر قرن نوزدهم نشان داده‌شده است.

اين طبق مرفه از افرادي تشكيل مي‌شد كه ثروت و منزلت خود را با تلاش و كار سخت و شديد و انباشت سرمايه به چنگ آورده بودند. ويلن نشان مي‌دهد كه اين طبقه مرفه با تقليد از سبك زندگي طبقات بالاي اروپايي منزلت خود را به نمايش مي‌گذارد و از طريق تقليد فعاليت‌هاي فراغتي، مُد، لباس و آرايش به مصرف نمايشي مي‌پردازد.

ريمل نيز در تبيين حيات ذهني انسان كلان‌شهري به فرايندهاي تمايز يابي فرد در انبوه مردم مي‌پردازد و از اين طريق تأثير قابل‌توجهي بر نظري كنوني سبك زندگي برجاي گذاشته است. ازنظر ريمل عمل مصرف يكي از عناصر مهم و راهگشا در برساختن هويت‌ها و سبك‌هاي زندگي در كلان‌شهرها است.

مفهوم سبك زندگي پس از وبر، ريمل و ويلن، از سال‌هاي نخست ده ۱۹۹۰ مجدداً در آراء نظريه‌پردازان اجتماعي و فرهنگي معاصر چون بوردي و (Bourdieu, 1984) فيدرستون (Featherston, 1991)، شليدي (Shields, 1992a, 1992 b)، تايمر (Reimer, 1995a) و چني (Chaney, 1996) وارد مباحث جامعه‌شناسي شد ( بنت، ۱۳۸۶: ۱۰۰).

بوردي و در اثر شاخص خود تمايز (۱۹۸۴) با بسط انديشه‌هاي وبر، ريمل و ويلن سبك زندگي را چنان بازتاب منزلت اجتماعي مفهوم‌پردازي مي‌كند. طبق استدلال بوردي و، سبك زندگي افراد. پيام‌هايي درباره سطح ثروت، موفقيت و شأن و منزلت آنان به جامعه صادر مي‌كند. (بنت، ۱۰۰)

البته بوردي و به‌رغم اعتماد به تأملي بودن سبك زندگي، آن را متأثر از عوامل تعين‌بخش طبقاتي و فرهنگي قلمداد مي‌كند. بوردي و بران است كه زمينه‌هاي ساختاري طبقه و فرهنگ از طريق شكل دادن به عادات، خلقيات و منش افراد (Habitus) بر سبك زندگي، علائق، سلايق و ذائقه‌هاي آن‌ها اثر مي‌گذارند.

در مقابل، چني معتقد است كه اصرار بوردي و بر نقش تعين‌بخش طبقه و زمينه‌هاي اقتصادي و فرهنگي مترتب بران، به نفي بي‌محاباي كيفيات مربوط به بازانديشي و مقاومت و گزينش‌هاي فرد در زندگي روزمره مي‌انجامد. چني سبك‌هاي زندگي را نشانگر تأمل گري فزاينده‌اي قلمداد مي‌كند كه افراد در عمل و در جريان زندگي روزمره به نمايش مي‌گذارند. (بنت، ۱۳۸۶: ۱۰۲)

چني بين سبك زندگي و روش زندگي تمايز قائل است. ازنظر او سبك‌هاي زندگي برنامه‌هاي خلاقي هستند كه بر پاي «نمايش قدرت و صلاحيت مصرف‌كننده» استوارند، درحالي‌كه روش‌هاي زندگي نوعاً‌ به اجتماع كم‌وبيش پايداري تعلق دارند و در هنجارها و مناسك مشترك و الگوهاي نظم اجتماعي به نمايش درمي‌آيند. (Chaney, 1996: 92,97)

با اين توصيف مي‌توان دريافت كه در ادبيات جامعه‌شناسي دو برداشت و مفهوم‌سازي درباره سبك زندگي وجود دارد، يكي مربوط به دهه‌ي ۱۹۲۰ كه سبك زندگي معرف ثروت و موقعيت اجتماعي افراد و غالباً به‌عنوان شاخص تعيين طبقه اجتماعي به‌كاررفته است و ديگري به‌عنوان شكل اجتماعي نويني كه تنها در متن تغييرات مدرنيته و رشد فرهنگ مصرف‌گرايي معنا مي‌يابد.

در اين معنا سبك زندگي راهي است براي تعريف ارزش‌ها و نگرش‌ها و رفتارهاي افراد كه اهميت آن براي تحليل‌هاي اجتماعي روزبه‌روز، افزايش مي‌يابد (اباذري و چاووشيان ۱۳۸۱)؛ به‌عبارت‌ديگر يك ديدگاه با رويكردي ساختاري، انتقادي و بازتوليدگرايانه به سبك زندگي مي‌نگرد و بر نقش منابع و عوامل قدرت در شكل دادن به ذائقه‌ها، سبك‌ها و علائق و ترجيحات افراد تأكيد مي‌كند (بوردي و، ۱۹۸۴) و ديدگاه دوم با رويكرد پديدارشناسانه و واحدي انتخاب عقلاني بر نقش كنشگران در انتخاب و تعيين سبك زندگي صحه مي‌گذارد.

در ديدگاه اخير اعتقاد بر اين است كه عصر امروز در اثر شماري از عوامل به هم وابسته فكري – علمي – فرهنگي – اقتصادي – فنّاورانه و … داراي ويژگي‌هاي منحصربه‌فردي است كه ازجمله مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به تجربه تغيير و تحولات پرشتاب و چشمگير در زندگي (برمن، ۱۳۸۱: ۱۴)، كاسته شدن از نقش منابع سنتي اقتدار مانند طبقه، مذهب، جنسيت، نژاد و نظاير آن (بنت، ۱۳۸۶) و گسترش تمايلات و رويكردهاي فردگرايانه و خودخواهانه (سيد من، ۱۳۸۶) اشاره كرد.

از ديگر ويژگي‌هاي بارز عصر نوين درهم‌فشردگي مكان و زمان (رابرت سون، ۱۹۹۲، داروي، ۲۰۰۱) و از بين رفتن مرزهاي جغرافيايي، سياسي و فرهنگي در اثر گسترش نقش رسانه‌هاي ارتباطي و تحرك و جابه‌جايي گسترده انسان‌ها در پهنه‌هاي فرهنگي است. اين عوامل باعث شده‌اند دامنه‌ي انتخاب‌ها و گزينش‌هاي فرد در نظام اجتماعي گسترش يابد و از نقش و اثر عوامل ساختاري – سنتي مانند خانواده، جنسيت، طبقه، قوميت؛ مذهب، نژاد و نظاير آن در شكل‌دهي به كنش‌هاي فرد تا حدود قابل‌توجهي كاسته شود.

در مقابل رويكرد ساختاري، انتقادي و بازتوليد گرا در صحت و اعتبار اين ادعا كه مدرنيته آزادي و خلاقيت را براي انسان‌ها به ارمغان آورده، تشكيك مي‌كند و با بدبيني به مدرنيته نگريسته و ماحصل آن را قفس آهنين، استعمار زيست جهان، استثمار و سلطه، ازخودبيگانگي و بي‌معنايي، گسترش فرايند كالايي شدن، مصرف‌گرايي، جامعه مصرفي، جامعه توده‌اي و … ارزيابي مي‌نمايد. به همين دليل بر نقش قدرتمندان و طبقه برخوردار جوامع توسعه‌يافته در شكل‌دهي بر نيازها و ذائقه‌هاي توده‌هاي مردم تأكيد مي‌كند كه بدين منوال بر تداوم جريان انباشت ثروت و قدرت خود مهر تضمين مي‌زنند.

با توجه به تفوق رويكردهاي انتقادي در غلبه بر فرارود‌هاي گفتمان توسعه و مدرنيته غربي و نيز مسائل و مشكلات فزاينده اقتصادي و اجتماعي، فرهنگي و سياسي جهان توسعه‌يافته، جنبش‌هاي اجتماعي هويت گرا در اغلب جوامع سر برآورد كه از آن‌ها به‌عنوان مهم‌ترين جلوه‌هاي خودآگاهي و بيداري فرهنگي جوامع غيرعربي درمي‌بردن به‌ضرورت ايجاد تمدني بالنده مبتني برريشه‌هاي فرهنگي خودي يادشده است. بي‌شك از پيشگامان اين خودآگاهي‌ها انقلاب اسلامي ايران است كه با تأكيد بر خودباوري و تكيه‌بر فرهنگ و هويت ريشه‌دار اسلامي – ايراني درصدد ايجاد جامعه و تمدن بالنده نويني برآمد و موفقيت نظام برآمده از آن در ايجاد تمدن نوين اسلامي، الهام‌بخش ساير جنبش‌هاي بيداري در سراسر جهان خواهد بود.

آسيب‌شناسي سبك زندگي ايرانيان در حوزه فرهنگ و اخلاق كار

بررسي‏هاي كارشناسان مسائل اجتماعي ايران، مديران، نخبگان فرهنگي و سياسي نشان مي‏دهد كه اخلاق و فرهنگ كار در ايران در مقايسه با كشورها و جوامع صنعتي در سطح پايين‏تري قرار دارد.

مسئولان و رهبران سياسي و اجتماعي كشور نيز در پيام‏ها و سخنراني‏هاي مختلف بر اين مسئله تأكيد مي‏كنند. نتايج درس گروهي‌ها و مطالعات انجام‌شده (معيدفر، ۱۳۸۰، رجب‌زاده، ۱۳۷۶، معصومي راد، ۱۳۹۰) نشان مي‏دهد كه فرهنگ و اخلاق كار در ايران ضعيف است و بنابراين لازم است فقدان فرهنگ و اخلاق كار مناسب در جامعه به‏عنوان يك معضل اقتصادي و اجتماعي تلقي شود و براي شناسايي بهتر وضع موجود ازنظر فرهنگ و اخلاق كار و عوامل مرتبط با آن مطالعاتي از طرف انديشمندان و آگاهان به مسائل اجتماعي كشور صورت گيرد.

نتايج مطالعات آماري، اسنادي و پيمايشي متعددي نشان مي‌دهد كه وضعيت جامعه ازنظر پايبندي به اخلاق كار چندان رضايت‌بخش نيست و فاقد ويژگي‌هاي لازم براي تحقق الگوي ايراني – اسلامي پيشرفت است.

بر اساس نتايج يك پژوهش، در جامعه ايران اكثريتي معادل ۴/۸۱ درصد اعتقاددارند كه «روزي هر كس به‌قدر قسمت اوست» و ۵/۸۹ درصد نيز در خصوص كار و فعاليت اقتصادي به سرنوشت و قضا و قدر باور دارند. (محسني، ۱۳۷۹: ۴۰۴) از مصاديق و نشانه‌هاي بارز ضعف اخلاق كار در ايران، مي‌توان به گريز از محل كار، بي‌انگيزگي، اتلاف وقت در محل كار، سرگرداني افراد در مراجعات به سازمان‌ها وادارات دولتي و خصوصي و… اشاره نمود.

برخي حتي اين مسئله را مطرح نموده‌اند كه ما در سطح ملي شاهد نوعي بحران در تلقي از كار، ثروت‌اندوزي و انباشت سرمايه و مفاهيم مرتبط با آن و به‌طوركلي فرهنگ مربوط به كار هستيم.

مطالعه وجدان كار در صنايع پتروشيمي ايران، نشان داد كه بيش از ٣٢ درصد كاركنان، در سطح ضعيف قرار دارند. (ساروجاني و طالبيان، ١٣٨١)

بر اساس آمار بانك جهاني رتبه ايران در شاخص كسب‌وكار كه مي‌تواند يكي از نماترهاي فرهنگ و اخلاق كار باشد، در سال ۲۰۱۳، ۱۴۵، ۲۰۱۲، ۱۴۴، در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۰، ۱۲۹ بوده است. اين روند نشان مي‌دهد كه هرساله وضعيت ايران در شاخص فضاي كسب‌وكار تنزل كرده است. (World Bank, Doing Busines)

نتايج پيمايش ملي ارزش‌ها و نگرش‌هاي ايرانيان در خصوص شاخص‌هايي مانند امانت‌داري، صداقت، پايبندي به قول، دورويي و تظاهر، تقلب و كلاه‌برداري كه جملگي در شاخص فرهنگ كار قابل بهره‌برداري و استنتاج هستند، نشان مي‌دهد كه وضعيت جامعه چندان مطلوب نيست.

به لحاظ امانت‌داري ٥/۴۷ درصد در حد ضعيف، صداقت در بيش از نيمي از جامعه در حد ضعيف، پايبندي به قول در بين ۴۲ درصد در حد ضعيف، دورويي و تظاهر در بين ۸/۶۴ درصد در حد زياد و تقلب و كلاه‌برداري نيز در بين ۶۹ درصد در حد زياد ارزيابي‌شده است.

شاخص‌هاي اخلاقي در جامعه مرتبط بافرهنگ كار

 مأخذ: پيمايش ملي ارزش‌ها و نگرش‌هاي ايرانيان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، ١٣٨١

هم‌چنين معصومي راد (۱۳۹۰) به مطالعه وضعيت مقياس اخلاق كار در بين مردان شهر تهران پرداخت. طبق نتايج اين پژوهش، ميانگين مقياس اخلاق كار (ميزان گرايش و پايبندي به ارزش‌ها و هنجارهاي كار و فعاليت اقتصادي) ٦١/٣ بر روي طيف ٥ درجه‌اي ليترت به‌دست‌آمده است. در بين ابعاد پنج‌گانه اخلاق كار، درستكاري با ميانگين ٩٣/٣ بالاترين رتبه را به دست آورده است.

پس‌ازآن وقت‌شناسي با ميانگين ٨٣/٣ قرار دارد. انگيزه موفقيت و پيشرفت با ميانگين ٧٥/٣ در جايگاه سوم قرارگرفته است. سخت‌كوشي و ارج نهادن به كار با ميانگين ٦٢/٣ در مرتبه چهارم قرار دارد. اراده‌گرايي با ميانگين ٥٣/٣ در جايگاه پنجم قرار دارد. اين بدان معناست كه ميزان تقديرگرايي پاسخگويان بالاست. در تفسير اين نتيجه به مطالعات كيفي اشاره شد كه نشان مي‌داد افراد به كار ارزش زيادي قائل‌اند به فكر موفق شدن هم هستند، از كسب سود خرسند شده و به دنبال آن هستند، سعي مي‌كنند رضايت مشتري را نيز جلب كنند، ولي درعين‌حال معتقدند، پولي كه به دست آمد، رزقي است كه خدا تعيين كرده و اگر هم درآمد خوبي كسب نكنند، باز از خدا سپاسگزارند و معتقدند كه نبايد كفر نعمت كرد. اغلب ايراني‌ها بر اين باورند كه روزي‌رسان خداست و هرچه او بخواهد، همان مي‌شود.

البته اين مانع از كار و تلاش آن‌ها نمي‌شود، بلكه نوعي استدلال در برابر نتيجه كار است كه اغلب براي نتايج مطلوب طرح مي‌شود. حتي نتايج مطلوبي كه از راه‌هاي ناصواب به دست مي‌آيد نيز اين‌گونه توجيه‌پذير و مشروع مي‌شوند.

هم‌چنين حسابگري و عقلانيت در عملكرد اقتصادي با ميانگين ٥١/٣ در جايگاه ششم قرارگرفته است و درنهايت زير شاخص دنياگرايي و سوداندوزي قرارگرفته كه ميانگين ٠٥/٣ را به خود اختصاص داده است. تحليل نتايج فوق نشان مي‌دهد كه اگرچه نمونه‌هاي تحقيق به وظيفه‌شناسي، وقت‌شناسي، درستكاري، موفقيت و پيشرفت و هم‌چنين سخت‌كوشي ارج مي‌نهند و سعي دارند به اين ارزش‌ها پايبند باشند، اما چندان به ارزش‌هاي مادي و دنياگرايانِ پايبند نيستند.

به اين معنا كه چندان در پي سوداندوزي و دنياگرايي، حسابگري در رفتار اقتصادي و اجتماعي نيستند و هم‌چنين معتقدند روزي هر كس را خدا مي‌رساند و چندان به ارزش‌ها و هنجارهاي مربوط به فردگرايي و اراده‌گرايي باور ندارند.

محصولات پيشنهادي:

ماسك بلك

تبيين ضعف فرهنگ و اخلاق كار در ايران

برخي از منابع موجود در ارتباط با نگرش ايرانيان به كار به راين عقيده‌اند كه ايرانيان كار را مساوي با رنج و زحمت دانسته و آن را امري دردآور و طاقت‌فرسا قلمداد مي‌كنند. در اين متون عوامل متعددي در شكل‌گيري اين نگرش برشماري شده است كه ازجمله مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به شيوه‌هاي توليد كشاورزي، نظام‌هاي زراعي، زندگي ايلي و كوچ‌نشيني، كم‌آبي و وابستگي به‌قدر سياسي، اقتصاد رانتي، ناامني و غارت آذوقه و محصولات كشاورزي اشاره كرد. (قاضي مرادي، ۱۳۸۷: ۷۳- ۲۷) در ادامه برخي از تبيين‌هاي صورت گرفته در خصوص علل ضعف فرهنگ و اخلاق كار در بين ايرانيان بررسي مي‌شود.

تقديرگرايي

تقديرگراييبيانگر اين ديدگاه است كه همه‌ي اعمال و فعاليت‌هاي انساني و نيز هر آنچه در جهان روي مي‌دهد از پيش تعيين‌شده و لذا هر كوششي براي تغيير وضعيت خود و جهان بيهوده است. برخي معتقدند كه در فرهنگ ايران، از ديرباز تقدير امري دانسته شد كه از بيرون به انسان تحميل مي‌شود و هر فرد بايد آن را همچون «قسمت» خداوندي در نظر گيرد و به آن تسليم شود. (قاضي مرادي، ۱۳۸۷: ۱۱۶)

بر اين مبنا گفته مي‌شود كه ايراني‌ها به راين باورند كه روزي‌رسان خداست و هرچه او بخواهد، همان مي‌شود. البته اين مانع از كار و تلاش آن‌ها نمي‌شود، بلكه نوعي استدلال در برابر نتيجه كار است كه اغلب براي نتايج مطلوب طرح مي‌شود. حتي نتايج مطلوبي كه از راه‌هاي ناصواب به دست مي‌آيد نيز اين‌گونه توجيه‌پذير و مشروع مي‌شوند.

در اين نوع نگرش كه با نگرش اشعريون نيز مشابهت‌هايي دارد، انسان باكار و فعاليت خويش چيزي را نمي‌آفريند، بلكه محصول كار خويش را ـ كه از پيش مقدّر شده ـ فقط كسب مي‌كند. اين نوع نگرش كه رضايت، تسليم و پذيرش وضع موجود را در پي دارد و تلاش در جهت تغيير اوضاع فردي و جمعي را تحريك و تهييج نمي‌كند، در عرفان ايراني نيز كه ريشه‌هاي كهن دارد، مشهود است.

اي درويش! چون دانستي كه كار آدمي پيش از آمدن وي ساخته‌اند، به داده خداي قناعت كن و راضي و تسليم شو. درويش را بادرويشي مي‌بايد ساخت و توانگر را با توانگري هم مي‌بايد ساخت، از جهت آن‌كه درويشي و توانگري هر دو سبب عذاب آدمي است… درويش مي‌پندارد كه توانگر در راحت و آسايش است و توانگر مي‌پندارد كه درويش در راحت و آسايش است. (نصفي، ۱۳۷۷: ۱۲۸)

همچنين اشعار و پندها، امثال بسياري در فرهنگ ايرانيان جاري و ساري است كه توصيه مي‌كند: در برابر قضا و قدر و آنچه سرنوشت تعيين كرده بايد تسليم بود و شكوه نكرد.

در نگرش تقديرگرايانِ، زندگي امري است كه حادث مي‌شود و مسيري است كه پيش پاي انسان گسترده است و نه راهي كه انسان باكار و فعاليت خويش طي مي‌كند. پس بايد با آنچه حادث مي‌شود خود را سازگار كنيم و رنج و محنت بي‌خود نبريم.

يكي از دلايلي كه در قوام و دوام نگرش تقديرگرايانِ ايرانيان مطرح‌شده، اين است كه ايرانيان راهي نداشتند جز اينكه در برابر مشقات زندگي در فلات كم آب ايران، بلاياي طبيعي، سلطه حاكمان مستبد و ستم راهزنان و ايلات كه گاه‌وبيگاه شهرها و روستاها را غارت مي‌كردند به رضا و تسليم پناه آوردند. چراكه در چنين شرايطي ايرانيان خود را فاقد هرگونه قدرت و تواني براي حفظ وضع خود و يا بهبود در آن مي‌ديدند. زندگي آن‌قدر بي‌ثبات و ناامن بود كه ايراني را ياراي آينده‌نگري نبود.

دم را غنيمت شمار، امروز را خوش باش، فردا خدا بزرگ است، امروز را بگذران، فردا كي مرده و كي زنده «تدبير را به تقدير حواله كن» ازجمله توصيه‌هايي است كه در اين شرايط معني مي‌يابد. (انصاري، رسالت كلمات، از مجموعه رسايل فارسي، ص ۵۰۳)

كاتوزيان در اين خصوص از مفهوم «جامعه كوتاه‌مدت» سخن مي‌گويد و معتقد است ايران به دليل ساختارهاي مقتدر سياسي و همچنين ناامني‌ها و بي‌ثباتي‌ها جامعه‌اي كوتاه‌مدت است كه در آن آينده‌نگري و سرمايه‌گذاري و برنامه‌ريزي چندان مورد اعتنا نيست و لذا توسعه با موانع فراواني روبروست. (كاتوزيان، ۱۳۸۷)

آن لم بتون در كتاب مالك و زارع در خصوص علل و زمينه‌هاي تقديرگرايي ايرانيان به عامل ناامني روستايي در ايران اشاره مي‌كند و مي‌نويسد: بارزترين ويژگي زندگي روستايي ناامني است. دهقان امنيت ندارد، زيرا عوامل طبيعي غالباً او را به نقصان محصول تهديد مي‌كند. امنيت ندارد، چون قيمت‌هاي بازار در نوسان است. امنيت ندارد، چون همنوعانش از او اخاذي مي‌كنند. به‌علاوه فقر و تنگدستي مهم‌ترين مسئله‌اي است كه دهقان دائم با آن روبروست. (لم بتون، ۱۳۶۲: ۶۷۸- ۶۷۷)

لم بتون نتيجه‌گيري مي‌كند كه در چنين اوضاع و احوالي دهقان ايراني ناگزير مي‌شود، نگرشي را در خود بپروراند كه بين او و محيطش سازگاري ايجاد كند. او اين نگرش را جبرگرائي يا تقديرگرايي مي‌داند.

مذمت دنيا

يكي ديگر از نگرش‌هايي كه بيشتر برگرفته از فلسفه ثنويت است و از فلسفه تصوف مايه مي‌گيرد، طرد دنيا و نكوهش تجليات مادي و دنيوي است. در اين نگرش هرچه كه انسان را به دنيا پيوند مي‌دهد و دل‌بسته مي‌كند بايد طرد شود و پيش از همه ثروت‌اندوزي به‌عنوان عنصر مهم پيونددهنده انسان با دنيا و نيز كار به‌عنوان مهم‌ترين عامل «ثروت‌اندوزي» براي انسان عادي، ناپسند قلمداد شده است.

احمد غزالي به مريدان خود وصيت كرده است: «خلق را از براي بندگي آورده‌اند نه براي دنياپرستي، فرمان نيست كه جز به بندگي مشغول باشد. اگر رخصتي بود، يك‌لحظه به كاري ديگر مشغول بودن، آن‌هم به‌قدر حاجت و ضرورت بود، پيشه نشايد گرفتن…» (غزالي، ۱۳۷۰: ص ۲۸۲)

همچنين مي‌توان نمونه‌هاي فراواني را ذكر كرد كه نشان مي‌دهد در جهان‌بيني صوفيانه، فقر نه‌تنها نكوهش نمي‌شود، بلكه ستايش مي‌گردد. تصوف انسان را ذاتاً فقير مي‌داند و هر كوشش و فعاليت او را براي رهايي از اين ذات بيهوده و پوچ مي‌شمارد. (قاضي، ۱۳۸۷:‌ ۱۳۰)

در تصوف، فقر گاه تا مرحله «فناي في الله»، اعتلا و اهميت مي‌يابد و فيض و مرحمت الهي شامل حال فقيران دانسته مي‌‌شود. ازاين‌رو بسياري از متصوفه ازجمله ملامتيه خود را به‌ظاهر متكديان درآورده و از اين راه ارتزاق مي‌كردند تا مثلاً از اين طريق نفس بدكردار را تحقير كنند، لذا در تصوف و عرفان، فقير مي‌بايد بود و فقير بودن نيز در گدايي بروز مي‌يافته است.

از همين‌جا بود كه در برخي از نحله‌هاي صوفيانه و عارفانه «نذر به تكدي» ـ و نه البته «نذر به كار» و بخشش دستمزد كار به مستمندان ـ در پيشرفت صوفي در مراتب ملوك مؤثر دانسته مي‌شود.

ترسيم الگوي مطلوب اخلاق و فرهنگ كار با تكيه‌بر آموزه‌هاي اسلامي

در اسلام كار به‌منظور كسب معاش واجب عيني و درراه رفع احتياجات جامعه واجب كفايي است. ازاين‌رو حقوق كار در مقياسي وسيع موردتوجه اسلام قرار دارد و صرفاً احكام آن به كارگران تابع و مزدبگير اختصاص ندارد، بلكه كار كليه طبقات جامعه را در برمي‌گيرد و غير از حقوق كساني كه كار مي‌كنند، نتيجۀ آن كار براي جامعه نيز لحاظ مي‌شود. در اسلام، تنها وسيلۀ مالكيت مشروع كار است. احكام اسلامي دربارۀ حرمت ربا و احتكار‌ كه سود حاصل از آن نتيجۀ كار نبوده بلكه با بهره‌وري از كار ديگران به دست مي‌آيد، بر اين معني متكي است. (كمالي، ۱۳۸۰: ۲۷)

از پيامبر اسلام نقل‌شده است كه فرمود: «ما اول احد كم طعامان قسط اخيراً من عمليد» يعني اينكه انسان بهتر است طعامي را نخورد كه ماحصل كار و عمل خود او نيست و يا روايت مشهوري كه پيامبر بر دستان پينه‌بسته كارگر بوسه مي‌زند و مي‌فرمايند كه خداوند چنين دستي را دوست مي‌دارد، نشان‌دهندۀ اهميت توجه به كار در اسلام است. (عراقي، ۱۳۶۷: ۱۷) هم‌چنين در اسلام، آيات و احاديث بي‌شماري در زمين شرافت ذاتي كار، حسن كار يدي، كار ذهني، علم و تحسين علما وجود دارد.

هم‌چنين سير امامم معصوم كه ائمه ما كار سخت را بسيار دوست داشتند و حتي در اوج تموّل مالي بسيار شديد كار مي‌كردند. امام باقر (ع) در مورد علي (ع) مي‌فرمايد: «جان اميرالمؤمنين خرج في‌البداهه في الحاجه قد جفاها يريد آن يراه الله يتعب نفسه في طلب الحلال» يعني، امير مؤمنان در گرماي شديد براي رفع نياز خود بيرون مي‌رفت و مي‌خواست خداوند او را ببيند كه در طلب روزي حلال زحمت مي‌كشد و خود را به مشقت مي‌اندازد (همان).

در انديش قرآني، خاستگاه كار و تلاش مفيد و سازنده، فطرت آدمي و عشق به كمال مطلق است، زيرا انسان خود فطرتاً كمال مطلق را جستجو مي‌كند و با اين كمال‌جويي در كار و تلاش به رضايت باطني و دروني و سلامت روحي و رواني بيشتر و به كمال فردي و اجتماعي استوارتري دست مي‌يابد.

علاوه بر قرآن، سنت ما بيشترين تأكيد را روي كار، طلب حلال، اجتناب از حرام، شرافت كار، امانت‌داري و صداقت در كار و ارزش و احترام به كار داشته است، تعداد حديث‌ها و رواياتي كه در اين زمينه مي‌توان آورد قابل‌احصا نيست. در اينجا تعدادي ازاين‌رو اي‌ات ارائه شد تا ابعاد اخلاق كار اسلامي روشن شود.

رسول خدا (ص) به علي (ع) فرمود: «يا علي: من صفات المؤمن آن يكون كثيرالمعونه» (مجلسي، ج ۶۷ ص ۳۱۱)؛ يعني اي علي: پركاري از صفات مؤمن است.

از ابن عباس نقل‌شده است كه وقتي كسي موردعلاقه پيامبر قرار مي‌گرفت، حضرت، سؤال مي‌كرد كه آيا او شغل و حرفه‌اي دارد؟ و اگر مي‌گفتند خير مي‌فرمود: از چشمم افتاد و در پاسخ به اينكه چرا اين فرد از چشم شما افتاد مي‌نمود: «لان المؤمن اذا لم يكن له حرفه يعيش بدينه» يعني، زيرا هر كه شغل و حرفه‌اي نداشته باشد از راه دينش زندگي خود را مي‌گذراند (دلشاد تهراني، ۱۳۷۶: ۱۲).

قرآن كريم به مال اهميت داده و آن را مايه و پايه قوام و قيام انسا‌ن‌ها دانسته است. فقير كسي است كه مهره كمرش شكسته و قدرت ايستادن ندارد. ازاين‌رو در تعاليم اسلامي، تحصيل خردمندانه مال، خير و فضيلت و اسراف و تبخير آن شر و بد است. (مفاتيح‌الحياه ۱۳۹۱: ۵۷۴)

رفاه اقتصادي جامعه در گرو دو عنصر محوري است، كوشش در توليد، قناعت در مصرف. (مفاتيح الحياه، ۵۷۹ به نقل از تسنيم، جلد ۱۷: ص ۳۴۴) مقصود از توليد در اينجا هر نوع اشتغال به كار مشروع براي تأمين زندگي و پيشرفت اقتصادي فرد و جامعه است و شامل كشاورزي، دامداري، تجارت، صنعت و مانند آن‌ها مي‌شود و در آيات و روايات بر آن تأكيد شده است.

اموالكم التي جعل‌الله قياما (سوره نساء، آيه ۵)

اميرمؤمنان علي (ع) مي‌فرمايد: ملتي كه آب و زمين كشاورزي به اندازه كافي دارد ولي آب‌ها را مهار و زمين را اصلاح نكند و از آن‌ها بهره‌برداري نكند و در اثر كم‌كاري يا بدكاري محتاج گردد از رحمت حق دور باد. (قرب الاسناد، ص ۵۵، مفاتيح‌الحياه ۵۸۰)

امام صادق (ع) مي‌فرمايد: «آنكس كه در جهت گشايش زندگي خانواده‌اش تلاش كند مانند كسي است كه درراه خدا جهاد نمايد» (داوري، ۱۳۷۲، صص ۴۷- ۴۲). قال علي (ع): «الشّاخص في‌طلب الرزق الحلال كالمجاهد في‌سبيل‌الله» يعني، «جوينده روزي حلال همچون مجاهد راه خداست» (دلشاد تهراني، ۱۳۷۶: ۱۰).

علي (ع) مي‌فرمايد: «المؤمن يعاف اللهو و يألف الجّد» يعني، مؤمن بيهودگي را كنار مي‌زند و جديت را به كار مي‌بندد (همان: ۲۰).

اسلام با تأكيد بر تضمين روزي بندگان از سوي خداي متعال، سعي و تلاش را توصيه كرده و در قرآن مي‌فرمايد: انسان جز محصول كوشش خويش مالك چيزي نيست. (سوره نجم، آية ۳۹)

در اسلام بر سحرخيزي و آغاز كار روزانه از ابتداي روز تأكيد فراوان شده و پرخوابي نهي شده است. بر اين مبنا از مؤمنان انتظار مي‌رود كه شب را به استراحت و تمدد اعصاب و تجديد قوا سپري نمايند و براي آغاز كار در روزي ديگر خود را مهيا كنند.

اميرمؤمنان مي‌فرمايد: صبح زود در پي روزي رفتن، روزي را افزون مي‌كند. نيز مي‌فرمايد: هيچ سحرخيزي درراه خدا برتر از سحرخيزي براي تأمين معاش فرزندان و خانواده نيست. (مفاتيح‌الحياه، ۱۳۹۱: ۹۲)

مشاهده مي‌شود كه در اسلام از گرايش به صفات زاهدانه بدون عمل پرهيز شده است. ازنظر اسلام، عابدترين مردم، پر كارترين آن‌ها نيز هست، رسول خدا به علي (ع) فرمود: «يا علي، من صفات المؤمن ان‌ يكون كثير المعونه» يعني، اي علي: از صفات مؤمن اين است كه پر كار است (همان: ۲۰).

بر اساس تعاليم و آموزه‌هاي قرآني و روايي فوق، سبك زندگي مطلوب در حوزة كار و فعاليت اقتصادي شامل ويژگي‌هاي زير است:

۱ – در درجة اول كار و فعاليت اقتصادي مؤمن بايد با قصد و نيت قرب الهي توأم باشد.

۲ – در كار و فعاليت اقتصادي و مراودات، معاملات و مناسبات مرتبط باكار و شغل بايد تقوا رعايت شود و مؤمن بايد خداوند را بر كليه اعمال و كنش‌هاي خود حاضر و ناظر بداند و در پيشگاه خداوند حقي از كسي ضايع نكند و وظيفه‌اش را به درستي و به‌طور كامل انجام دهد.

۳ – طبق آيات و روايات ذكر شده، جد و جهد در كار و فعاليت اقتصادي و به‌منظور كسب روزي حلال تأكيد فروان شده است.

۴ – مؤمن بايد از منابع و امكانات در اختيارش به‌طور بهينه بهره برد و اسراف نكند.

۵ – مؤمن بايد هر روزش بهتر از روز قبل باشد و بايد به دنبال علم‌آموزي و پيشرفت و تكامل باشد.

۶ – مؤمن نبايد از كيد و مكر دشمنان مأيوس شود، مؤمن بايد در كار خير، پايمردي و استقامت داشته باشد و در مصائب و سختي‌هاي راه به خدا توكل كند و از طريق ايمان و عمل صالح برنگردد.

۷ – مؤمن بايد وظيفه‌شناس و مسئوليت‌پذير باشد و هر جا مشاهده كند كه امر خيري بر زمين مانده، داوطلبانه انجام آن را بر عهده گيرد.

۸ – مؤمن بايد از مشورت و همكاري اهل خير و ابرار بهره گيرد.

۹ – در اسلام بر اهميت و ارزش وقت و زمان تأكيد شده و به مؤمنان انذار داده مي‌شود كه در قيامت بايد در خصوص نحوة سپري كردن عمرشان در دنيا پاسخ دهند و لذا نبايد عمرشان را در مسير بطالت، تباه نمايند.

۱۰ – هم‌چنين در اسلام بر پايبندي به خانواده و جامعه و تلاش در جهت تأمين رفاه همسر و فرزندان از طريق كار و و تحصيل روزي حلال توصيه فراوان شده است. در اسلام رزق حلال يعني درآمدي كه از طريق خدمت و خير به جامعه و ديگران تحصيل شده باشد و كسب روزي از راه‌هاي نامشروع مذمت شده و رعايت حقوق ديگران مورد تأكيد قرارگرفته است.

بر اساس مطالعات نظري فوق، ابعاد و مؤلفه‌هاي زير جهت ترسيم فضاي مفهومي اخلاق كار اسلامي معرفي مي‌شود.

نتيجه‌گيري

طبق آموزه‌هاي اسلامي، هر مؤمني بايد شبانه روزش را به سه قسمت مساوي بخش كند. يك بخش را به كار و كسب روزي حلال بپردازد، يك بخش را به فراغت، استراحت و امور منزل و بخش سوم را به عبوديت خدا و امور معنوي اختصاص دهد. (نهج‌البلاغه، ۱۰۰۸) اين بخش‌بندي زندگي و اوقات شبانه‌روز خطوط اصلي سبك زندگي اسلامي را ترسيم مي‌كند.

در اين مقاله صرفاً يكي از اين ابعاد سه گانه يعني كار و فعاليت شغلي و اقتصادي موردتوجه قرارگرفته و به‌منظور مديريت سبك زندگي مطابق با الگوي اسلامي – ايراني پيشرفت، الگوي اخلاق كار اسلامي يا سبك مطلوب كار و فعاليت اقتصادي در اسلام تبيين شده است.

تحقق اهداف و آرمان‌هاي پيشرفت و توسعه در گرو عوامل متعددي است كه ازجمله مهم‌ترين آن‌ها مي‌توان به رفتار اقتصادي به ويژه اخلاق كار و تلاش در بين آحاد جامعه اشاره نمود. اخلاق و فرهنگ كار از مؤلفه‌هاي اصلي نيل به توسعه و پيشرفت است و بدون وجود بستري مناسب براي كار و فعاليت مولد آحاد مختلف جامعه، امكان نيل به اهداف توسعه و پيشرفت فراهم نخواهد بود.

آثار و پيامدهاي كار را مي‌توان در دو سطح فردي و اجتماعي مورد بررسي قرار داد. در سطح فردي، كار منشأ بروز و ظهور فضائل انساني و به دليل شكوفايي همين ظرفيت‌هاي نهفته در انسان، مولد و خلاقيت‌آفرين است. مولد بودن كار در فرد احساس رضايت و خشنودي ايجاد مي‌كند. همچنين دستاورد و محصولي كه از طريق كار نصيب انسان مي‌شود، به دليل قابليت مبادله‌اي آن ارزشمند است.

چون نيازي را برطرف ‌نمايد و لذا موجب رضايت و خرسندي در مصرف كننده مي‌شود. به‌علاوه انسان به‌عنوان اشرف مخلوقات مهم‌ترين تمايزش با ديگر موجودات در خلاقيتي است كه از طريق كار نشان مي‌دهد و در اثر آن و به‌منظور دست‌يابي به شرايط آرماني، خود و محيط پيرامونش را تغيير مي‌دهد. از بعد اجتماعي، كار به تعالي جامعه و تحقق آرمان‌ها و ارزش‌هاي بشري كمك مي‌نمايد. ازجمله مهم‌ترين اين آرمان‌ها مي‌توان به پيشرفت، رفاه و بالندگي اشاره نمود.

كار صالح و شايسته سرمنشأ تحقق آرمان‌هاي جهانشمول بشر است. در جامعه‌اي كه آحاد آن براي نيل به ارزش‌ها و اهداف جمعي در تلاش و كوشش باشند و در انجام وظايف و تكاليف خود به نحو شايسته عمل نمايند و تمامي مساعي خود را بكار گيرند و از منابع در اختيارشان نيز به‌طور مناسب استفاده كنند و به قواعد و هنجارهاي كار احترام بگذارند و به حقوق ديگران تعدي نكنند، چنين جامعه‌اي از بالاترين ميزان پيشرفت و بالندگي، رفاه و آسايش و نظم و امنيت برخوردار خواهد بود و درگيري، خشونت، تنش، ناامني، آشوب، بي‌نظمي، طغيان، شورش، معضلات و مفاسد اجتماعي نيز مجال ظهور و بروز نخواهند داشت يا دست كم به كمترين مقدار خود خواهد رسيد.

از زاويه‌اي ديگر مي‌توان گفت كه منشأ بسياري از مصائب و معضلات اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي كه يك جامعه را ناكارآمد مي‌نمايد و مانع از تحقق آرمان‌هاي پيشرفت مي‌شود، زيرپاگذاشتن ارزش‌ها، قواعد، قوانين و هنجارهاي مربوط به كار و فعاليت اقتصادي است. لذا پيشرفت، توسعه، تعالي و بالندگي هر جامعه و تمدني، در گرو كار، تلاش، سعي و كوشش جمعي است. جامعه‌اي كه از تلاش و كوشش و سخت كوشي روي‌گردان است، چاره‌اي جز پذيرش فقر و بدبختي، ركود و رخوت، بي‌نظمي، ناامني و آشوب نخواهد داشت.

به همين دليل اسلام جايگاه ارزشمندي براي كار و تلاش چه در بعد فردي و چه در بعد اجتماعي آن قائل شده است. اين ديدگاه در اسلام كه به روشني در آيات و روايات تبيين شده است با نظر برخي از متفكران غربي كه اسلام را دين تنبلي و تن‌پروري دانسته‌اند، در تضادي آشكار قرار دارد. در اسلام تصريح شده كه هيچ چيزي براي انسان غير از طريق كار و تلاش حاصل نمي‌آيد و انسان بايد براي تحصيل رزق و روزي به سعي و تلاش همت گمارد.

راه‌كارها و پيشنهادها

به‌منظور ارتقاء اخلاق كار اسلامي بايد در دو زمينه برنامه‌ريزي و اقدام كرد: زمينه اول به تقويت اخلاق كار اسلامي از طريق فرهنگ‌سازي، آموزش و تربيت نسل‌هاي جديد مرتبط است و زمينه دوم به حذف يا كاهش عوامل كاهنده اخلاق كار اسلامي در محيط‌هاي كار و فعاليت اختصاص دارد. درزمينهٔ اول فرهنگ و نگرش كارمحور در جامعه بايد تقويت شود.

چراكه جامعه ايران براي نيل به توسعه و پيشرفت به تربيت هرچه بيشتر انسان‌هاي اراده‌گرا، موفقيت‌‌طلب، آينده‌نگر، برنامه‌ريز، سخت‌كوش، وظيفه‌شناس و درستكار، حسابگر، وقت‌شناس، اهل پس‌انداز و سرمايه‌گذاري، خلاق و كارآفرين نياز دارد. در اين راستا خانواده، نظام آموزشي، رسانه‌ها و ساير نهادهاي فرهنگي بايد در جهت تشويق افراد به دروني كردن اين ارزش‌ها عمل كنند و مانع تكوين باورها و نگرش‌هاي بدبينانه، تقديرگرايانِ، دم غنيمتي و دنياگريزانه در افراد شوند.

مهم‌تر از ايجاد و تقويت اخلاق كار توسط نهادهاي تربيتي و فرهنگي، دولت بايد با وضع قوانين و ايجاد سازوكارهاي مناسب، به تقويت اصل شايستگي و شايسته‌سالاري همت گمارد تا مانع افول اخلاق كار جوانان و فارغ‌التحصيلاني شود كه با انگيزه و اشتياق بالايي به بازار كار وارد مي‌شوند. در جامعه‌اي كه افراد احساس كنند، مزاياي اجتماعي مانند ثروت، قدرت، شغل؛ مقام و منصب و … بر مبناي اصل شايستگي توزيع نمي‌شود، رقابت لجام‌گسيخته و ناهنجار براي كسب اين مزايا نيز رخ مي‌دهد. (رفيع‌پور، ۱۳۸۴: ۲۸۵) و در نتيجه اخلاق كار تضعيف مي‌شود.

در مجموع بايد به افراد آموخت كه در صورتي مي‌توانند به موفقيت بيشتر دست يابند كه وظايف‌شان را به بهترين شكل انجام دهند. انجام وظايف يكي از بارزترين مسيرها و شيوه‌هايي است كه افراد مي‌توانند از طريق آن بر رقباي خود پيشي گيرند؛ اما بايد به موازات آن پاداش متناسب نيز در نظر گرفت تا در افراد احساس بي‌عدالتي شكل نگيرد. چراكه احساس بي‌عدالتي از دو جنبه اخلاق و فرهنگ كار را دچار بحران مي‌كند.